Fact Check: ಮಂಕಿ ಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತು ಸ್ಥಿತಿ ಅಲ್ಲ? WHO ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭದ ಹಳೆ ವೀಡಿಯೋ ಹಂಚಿಕೆ

Claim
ಮಂಕಿ ಪಾಕ್ಸ್ (Mpox) “ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ” ಎಂದು WHO ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.

Fact
ಮಂಕಿ ಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ ಎಂದ ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಚ್‌ಒ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ 2023ರ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭದ ಹಳೆ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಈಗ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ

ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ ಡಾ ಟೆಡ್ರೊಸ್ ಅಧಾನೊಮ್ ಘೆಬ್ರೆಯೆಸಸ್ ಅವರು ಮಂಕಿ ಪಾಕ್ಸ್ (Mpox) ಅನ್ನು “ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ” ಎಂದು ಘೋಷಿಸುವ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು WHO “ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ನ್ಯೂಸ್‌ಚೆಕರ್ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿದಾಗ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭದ ಹಳೆಯ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಈಗ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ.  

ವಿವಿಧ ಎಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಫೇಸ್‌ಬುಕ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ 29-ಸೆಕೆಂಡ್-ಉದ್ದದ-ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, “…ನಿನ್ನೆ, ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ತುರ್ತು ಸಮಿತಿ ಸಭೆ ಸೇರಿತು ಮತ್ತು ಮಂಕಿ ಪಾಕ್ಸ್ ನ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹರಡುವಿಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನನಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. ಕಾಳಜಿ. ನಾನು ಆ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು Mpox ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಸಂತೋಷವಾಗಿದೆ.” ಎಂದಿದೆ. ತುಣುಕಿನ ದೀರ್ಘ ಆವೃತ್ತಿಯೂ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

Also Read ಕೇದಾರನಾಥ ಯಾತ್ರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಕುದುರೆ, ಹೇಸರಗತ್ತೆಗಳ ಮುಸ್ಲಿಂ ನಿರ್ವಾಹಕರಿಂದ ಹಲ್ಲೆ ಎನ್ನುವ ಹೇಳಿಕೆ ಹಿಂದಿನ ಸತ್ಯವೇನು?

ಇದೇ ರೀತಿಯ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ ,ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು.

ಕಾಂಗೋ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಇತರೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣ ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ, WHO ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ವೈರಸ್‌ನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ವೈರಲ್ ಕಾಯಿಲೆಯಾದ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು  ಆಗಸ್ಟ್ 14, 2024 ರಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಳಜಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ (PHEIC) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು ,

ಡಬ್ಲ್ಯುಎಚ್‌ಒ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ ಡಾ. ಟೆಡ್ರೊಸ್, “ಹೊಸ ಕ್ಲಾಡ್‌ನ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್‌ನ ಹರಡುವಿಕೆಯು ತೀವ್ರವಾಗಿದ್ದು  ಪೂರ್ವ ಡಿಆರ್‌ಸಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ತ್ವರಿತ ಹರಡುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ನೆರೆಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಪ್ರಕರಣಗಳ ವರದಿಯು ತುಂಬಾ ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಡಿಆರ್‍ ಸಿ (ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಕಾಂಗೋ) ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇತರ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಂಘಟಿತ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.” ಎಂದಿದ್ದರು. 

Fact Check/Verification

“Mpox,” ಮತ್ತು “no longer emergency”  ಎಂಬ ಕೀವರ್ಡ್ ಗಳನ್ನು ನಾವು ಕಳೆದ 24ತಾಸುಗಳ ಸರ್ಚ್ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ  Google ಹುಡುಕಿದ್ದೇವೆ. ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಚ್ಒ  ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್‌ ಕುರಿತಂತೆ ಅಂತಹ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಯಾವುದೇ ವರದಿಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ.

ವೈರಲ್ ಫೂಟೇಜ್ ಅನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ ವೇಳೆ “ಬ್ಲೂಮ್‌ಬರ್ಗ್ ಲೀನಿಯಾ” ಎಂಬ ವಾಟರ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ.

ಬಳಿಕ ನಾವು ಅದರ ಅಧಿಕೃತ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ಚಾನೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ “Mpox” ಎಂಬ ಕೀವರ್ಡ್ ಅನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ, ಅದು ನಮ್ಮನ್ನು ಮೇ 12, 2023 ದಿನಾಂಕದ ವೀಡಿಯೋಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು , “ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ: WHO (ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌ನಿಂದ Google ಮೂಲಕ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ) ” ವೀಡಿಯೋ, ಡಾ ಟೆಡ್ರೊಸ್ ವೈರಲ್ ಕ್ಲಿಪ್‌ನಲ್ಲಿರುವಂತೆಯೇ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತು ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

ನಾವು ನಂತರ Google ನಲ್ಲಿ “Mpox,” ಮತ್ತು  “no longer emergency” ಎಂಬ ಕೀವರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಸರ್ಚ್ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಸರ್ಚ್ ವೇಳೆ ಸಮಯದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಮೇ 10, 2023 ರಿಂದ ಮೇ 20, 2023 ರವರೆಗೆ ಹೊಂದಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಚ್ಒ  ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಯೂಟ್ಯೂಬ್‌ ವೀಡಿಯೋಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ದಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಳಜಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದಿತ್ತು.

ಈ ವೀಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಡಾ ಟೆಡ್ರೊಸ್ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. “ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ, ವೈರಸ್ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಳಜಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ್ದೇನೆ… ನಿನ್ನೆ, ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ತುರ್ತು ಸಮಿತಿ ಭೇಟಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ವಿವಿಧ-ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಾಏಕಿ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಳಜಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನನಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ… ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲು ಸಂತೋಷವಾಗಿದೆ.” ಈ  ವೀಡಿಯೋ ದಿನಾಂಕ ” ಮೇ 11, 2023 ” ಆಗಿದೆ.

Also Read: ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣದ ಹಳೇ ವೀಡಿಯೋ ಕೋಲ್ಕತಾ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಲಿಂಕ್!

ಇನ್ನು ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಚ್ಒ ದಿಂದ ಈ ಕುರಿತು ಮಾಧ್ಯಮ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಮೇ 11, 2023 ರಂದು ಲೈವ್ ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು .

ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಚಾರವೆಂದರೆ, WHO ಈ ಹಿಂದೆ ಜುಲೈ 2022 ರಲ್ಲಿ ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಳಜಿಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ (PHEIC) ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತ್ತು . ಇದು , ಇದು ಮತ್ತು ಈ ರೀತಿಯ ಅನೇಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅದನ್ನೇ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದವು. ಇದನ್ನು ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಮೇ 2023 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಯಿತು. ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೋ ಆ ಸಮಯದ್ದಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ನ ಬಗ್ಗೆ ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಚ್ಒದ ಇತ್ತೀಚಿನ ನಿರ್ಧಾರವಲ್ಲ. ಈ ಕುರಿತ ವರದಿಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ , ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಿ.

Conclusion

ಈ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಮಂಕಿಪಾಕ್ಸ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲ ಎಂದು ತಪ್ಪು ದಾರಿಗೆಳೆಯುವಂತೆ ಡಬ್ಲ್ಯೂಎಚ್ಒ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಡಾ. ಟೆಡ್ರೊಸ್ ಅವರ ಹಳೆಯ, ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭದ ವೀಡಿಯೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.

Also Read: ಪೊಲೀಸರು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ರಾತ್ರಿ ಉಚಿತ ಪ್ರಯಾಣ ಯೋಜನೆ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆಯೇ, ವೈರಲ್‌ ಮೆಸೇಜ್‌ ಹಿಂದಿನ ಸತ್ಯ ಏನು?

Result: False

Our Sources
YouTube Video By Bloomberg Línea, Dated May 12, 2023

YouTube Video By WHO, Dated May 15, 2023

Release By WHO, Dated May 11, 2023

(ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಮೊದಲು ನ್ಯೂಸ್‌ಚೆಕರ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಅದು ಇಲ್ಲಿದೆ)

ಯಾವುದೇ ಕ್ಲೈಮ್ ಅನ್ನು ನಾವು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕೆಂದು ನೀವು ಬಯಸಿದರೆ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಿ ಅಥವಾ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು, ಜೊತೆಗೆ 9999499044 ನಲ್ಲಿ ನಮಗೆ WhatsApp ಮಾಡಿ ಅಥವಾ → checkthis@newschecker.in ಮೂಲಕ ನಮಗೆ ಇಮೇಲ್ ಮಾಡಿ. ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಪುಟದ ಮೂಲಕ ನೀವು ನಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಫಾರಂ ಅನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದು.