Authors
Kushel HM is a mechanical engineer-turned-journalist, who loves all things football, tennis and films. He was with the news desk at the Hindustan Times, Mumbai, before joining Newschecker.
Seeking facts is Prathmesh’s priority before publishing any story. He has worked for India News, Apna Gujarat, and Opera News. Prathmesh is committed to fact-check all the misinformation he comes across.
Pankaj Menon is a fact-checker based out of Delhi who enjoys ‘digital sleuthing’ and calling out misinformation. He has completed his MA in International Relations from Madras University and has worked with organisations like NDTV, Times Now and Deccan Chronicle online in the past.
Claim : દિલ્હીમાં G20 સમિટ પહેલા ઝૂંપડપટ્ટીઓને બેનરોથી ઢાંકવામાં આવી
Fact : વાયરલ થયેલ તસ્વીર ખરેખર મુંબઈમાં આવેલ જોગેશ્વરી ઝૂંપડપટ્ટીના દૃશ્ય છે.
કેટલાક સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સ G20 સમિટને લઈને એક ફોટો શેર કરી રહ્યા છે, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે નવી દિલ્હીમાં 9-10 સપ્ટેમ્બર, 2023 વચ્ચે યોજાનારી G20 સમિટ પહેલા ઝૂંપડપટ્ટીઓને બેનરોથી ઢાંકવામાં આવી રહી છે.
ગ્રૂપ ઓફ 20 (G20)સમિટના મુખ્ય નેતાઓ શનિવારે ભારતની રાજધાનીમાં વાર્ષિક સમિટમાં ભાગ લેશે અને યુક્રેનમાં યુદ્ધને લઈને ઉંડા ભૌગોલિક રાજકીય વિભાજન વચ્ચે વિશ્વની કેટલીક દબાયેલી સમસ્યાઓનું સમાધાન શોધવાનો પ્રયાસ કરશે.
Fact Check / Verification
G20 સમિટ પહેલા ઝૂંપડપટ્ટીઓને બેનરોથી ઢાંકવામાં આવી રહી હોવાના દાવા સાથે વાયરલ થયેલ તસ્વીરમાં એક બેનર લખ્યું છે, “મુંબઈ G20 પ્રતિનિધિઓનું સ્વાગત કરે છે”
ત્યારબાદ વાયરલ તસ્વીરને રિવર્સ ઇમેજ સર્ચ કરતા અમને 7 જૂન, 2023ના ડેક્કન હેરાલ્ડ દ્વારા પ્રકાશિત એક અહેવાલ જોવા મળે છે. જે મુજબ, પશ્ચિમ એક્સપ્રેસ હાઇવે પર જોગેશ્વરી ઝૂંપડપટ્ટીની બહાર લીલા પડદા મૂકવામાં આવ્યા છે. જે દર્શાવે છે કે તે નવી દિલ્હીમાં લેવાયેલ તાજેતરનો ફોટો નથી.
વધુ શોધ અમને 16 ડિસેમ્બર, 2022ના આ ગુજરાતી મિડડેનો અહેવાલ જોવા મળે છે, જેમાં જણાવ્યું હતું કે વેસ્ટર્ન એક્સપ્રેસ હાઈવે પર જોગેશ્વરી ખાતે હાઈવેને અડીને આવેલી ઝૂંપડપટ્ટીને લીલા કપડાથી ઢાંકી દેવામાં આવી છે કારણ કે G20નું પ્રતિનિધિમંડળ બોરીવલીમાં નેશનલ પાર્કની મુલાકાત લેશે.
HTના અહેવાલમાં વાયરલ તસ્વીર દર્શાવવામાં આવી હતી, જ્યાં લખ્યું હતું કે “15 ડિસેમ્બર, 2022ના રોજ મુંબઈમાં ભારતીય પ્રેસિડેન્ટ હેઠળ ચાલી રહેલી G20 સમિટને પગલે પશ્ચિમ એક્સપ્રેસ હાઈવે પર જોગેશ્વરી ઝૂંપડપટ્ટીના દૃશ્યને છુપાવવા માટે લીલા પડદા મૂકવામાં આવ્યા હતા.
ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતના G20 પ્રેસિડેન્સી હેઠળ ડેવલપમેન્ટ વર્કિંગ ગ્રુપ (DWG)ની પ્રથમ બેઠકનું આયોજન મુંબઈ કરી રહ્યું છે. તેમના આગમનના થોડા દિવસો પહેલા જ મુંબઈની નાગરિક સંસ્થાએ શહેર માટે વસ્તુઓ ફેરવી નાખી, જેમાં સફેદ પડદા, લીલી જાળી અને સમિટની જાહેરાતો સાથેના બોર્ડનો સમાવેશ થાય છે. આ ફેરફારો રાતોરાત કરવામાં આવ્યા હતા. ઘણા લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર જઈને સત્તાવાળાઓને તેમની પોતાની અસમર્થતા છુપાવવાનો પ્રયાસ કરવા માટે હાકલ કરી હતી.
આ અંગે 5 સપ્ટેમ્બર, 2023ની પીઆઈબી ફેક્ટ ચેક ટ્વીટ પણ જોઈ શકાય છે, જે પુષ્ટિ કરે છે કે વાયરલ ઈમેજ દિલ્હી નહીં પણ મુંબઈની છે.
(આ પણ વાંચો : G20 સમિટ પહેલા ઝૂંપડપટ્ટીઓને બેનરોથી ઢાંકવામાં આવી રહી હોવાના દાવા સાથે વાયરલ થયેલ ભ્રામક દાવા અંગે ન્યૂઝચેકર ઈંગ્લીશ ટિમ દ્વારા પ્રકાશિત ફેકટચેક અહીં વાંચો)
Conclusion
G20 સમિટ પહેલા ઝૂંપડપટ્ટીઓને બેનરોથી ઢાંકવામાં આવી રહી હોવાના દાવા સાથે વાયરલ થયેલ તસ્વીર ખરેખર મુંબઈમાં આવેલ જોગેશ્વરી ઝૂંપડપટ્ટીના દૃશ્ય છે.
Result : Missing Context
Our Source
Gujarati Mid-day report, December 16, 2022
Tweet, PIB Fact Check, September 5, 2022
કોઈપણ શંકાસ્પદ, વાયરલ ખબર ચકાસવા અથવા કોઈ અન્ય સૂચન માટે મેઈલ કરો checkthis@newschecker.in અથવા વોટ્સએપ કરો 9999499044
Authors
Kushel HM is a mechanical engineer-turned-journalist, who loves all things football, tennis and films. He was with the news desk at the Hindustan Times, Mumbai, before joining Newschecker.
Seeking facts is Prathmesh’s priority before publishing any story. He has worked for India News, Apna Gujarat, and Opera News. Prathmesh is committed to fact-check all the misinformation he comes across.
Pankaj Menon is a fact-checker based out of Delhi who enjoys ‘digital sleuthing’ and calling out misinformation. He has completed his MA in International Relations from Madras University and has worked with organisations like NDTV, Times Now and Deccan Chronicle online in the past.
