दिल्ली स्फोट: लाल किल्ल्याजवळ स्फोटामागे दहशतवादी अँगल नाही असे वरिष्ठ पोलिसांनी म्हटले?

सोमवारी (१० नोव्हेंबर २०२५) दिल्लीतील लाल किल्ल्याजवळ एका कारमध्ये झालेल्या स्फोटात किमान १३ जण ठार झाले आणि अनेक जण जखमी झाले. एजन्सी या स्फोटाचा तपास करत असताना, सोशल मीडियावर अनेक व्हिडिओ समोर आले आहेत ज्यात वरिष्ठ पोलिस अधिकारी दहशतवादी अँगल नाकारताना दिसत आहेत आणि युजर्सनी याला “false flag operation” असे संबोधले आहे.

तथापि, न्यूजचेकरच्या तपासात हे व्हिडिओ बनावट असल्याचे आढळून आले.

Video 1

गुरुग्रामचे डीसीपी (मुख्यालय) अर्पित जैन यांनी दिल्लीतील स्फोट ७०%-८०% अपघात असण्याची शक्यता व्यक्त केली असा दावा ऑनलाइन व्हायरल होत असलेल्या एका व्हिडिओमध्ये केला आहे.

Fact

व्हायरल व्हिडिओच्या कीफ्रेम्सवर रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर एएनआयची एक पोस्ट (११ नोव्हेंबर २०२५) समोर आली ज्यामध्ये तीच पार्श्वभूमी आणि अधिकारी दाखवले गेले. व्हिडिओमध्ये, डीसीपी जैन यांनी स्फोटानंतर गुरुग्राममध्ये वाढवलेल्या सुरक्षेबद्दल आणि विभागांमधील समन्वयाबद्दल सांगितले – त्यांनी स्फोट “अपघाती” असल्याचे म्हटले नाही.

विश्लेषण केल्यावर, व्हायरल आवृत्तीमध्ये त्याच्या ओठांच्या हालचाली अनैसर्गिक वाटल्या आणि खालच्या जबड्याचा भाग डागलेला दिसत होता, जो एआय छेडछाड असल्याचे सूचित करतो.

एआय मॉडरेशन टूल्सने या निष्कर्षाला बळकटी दिली:

• Hive Moderation  ने व्हिडिओला ९९.८% एआय-जनरेटेड/डीपफेक म्हणून फ्लॅग केले.
• Hiya Deepfake व्हॉइस डिटेक्टरने ऑडिओला “संभाव्य डीपफेक” असे लेबल केले.
• Resemble.ai ने आवाज “बनावट” असल्याची पुष्टी केली.

सरकारच्या PIB Fact Check युनिटनेही व्हिडिओ बनावट असल्याचे ध्वजांकित केले.

Video 2

दुसऱ्या एका व्हायरल क्लिपमध्ये, डीसीपी उत्तर दिल्ली राजा बांठिया कथितपणे म्हणत आहेत की हा स्फोट “सीएनजी किंवा इलेक्ट्रिकल बिघाडामुळे” झाला होता आणि कोणत्याही दहशतवादी अँगेलला नकार देत आहेत.

Fact

रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर हा व्हिडिओ पीटीआयच्या एका पोस्टचा (११ नोव्हेंबर २०२५) असल्याचे दिसले. ज्यामध्ये तोच अधिकारी आणि वातावरण होते. मूळ फुटेजमध्ये, बांठिया यांनी पुष्टी केली की यूएपीए, स्फोटके कायदा आणि इतर बीएनएस कलमे लागू करण्यात आली आहेत, आणि सांगितले की चौकशी सुरू आहे. त्यांनी दहशतवादाला नकार देत कोणतीही टिप्पणी केली नाही.

शिवाय, व्हायरल क्लिपमधील ऑडिओ मूळ पीटीआय व्हिडिओमध्ये ऐकलेल्या डीसीपी राजा बांठिया यांच्या आवाजापेक्षा पूर्णपणे वेगळा वाटत होता.

विश्लेषणात ओठांच्या अनैसर्गिक हालचाली दिसून आल्या, ज्या एआय मॅनिपुलेशन दर्शवितात.

पीआयबी फॅक्ट चेक युनिटनेही व्हायरल क्लिप खोटी असल्याचे स्पष्ट केले आणि ती खोटी असल्याचे सांगितले.

दिल्लीतील स्फोट सीएनजी स्फोटामुळे झाल्याचे विधान दिल्लीचे विशेष सीपी (कायदा आणि सुव्यवस्था) रवींद्र यादव यांच्याकडे असल्याचे खोटे सांगणारा असाच एक बनावट कोट देखील ऑनलाइन समोर आला आहे.

‘दहशतवादी घटना’: दिल्ली बॉम्बस्फोटावर केंद्रीय मंत्रिमंडळाची प्रतिक्रिया

बुधवारी (१२ नोव्हेंबर २०२५) केंद्रीय मंत्रिमंडळाने लाल किल्ल्याजवळ झालेल्या कार स्फोटाचे वर्णन “देशविरोधी शक्तींनी घडवून आणलेली भयंकर दहशतवादी घटना” असे केले. मंत्रिमंडळाने जीवितहानीबद्दल दुःख व्यक्त केले आणि गुन्हेगार, सहयोगी आणि त्यांच्या प्रायोजकांना विलंब न करता न्याय मिळवून देण्यासाठी जलद आणि सखोल चौकशी करण्याचे निर्देश अधिकाऱ्यांना दिले.

Verdict

लाल किल्ल्यावरील स्फोट हा अपघात असल्याचे पोलिस डीसीपींनी नाकारल्याचे व्हायरल व्हिडिओ बनावट आहेत. दोन्ही अधिकाऱ्यांनी असे कोणतेही विधान केलेले नाही.

Sources
X Post By ANI, Dated November 11, 2025
X Post By PTI, Dated November 11, 2025
Hive Moderation Website
Resemble.ai Website
Hiya Deepfake Voice Detector