Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
उत्तर प्रदेशातील बहराइचमध्ये वृद्धावर लांडग्याच्या हल्ल्याचा व्हिडिओ.
Fact
नाही, हा व्हिडिओ बहराइचचा नसून महाराष्ट्रातील आहे.
उत्तर प्रदेशातील बहराइच जिल्ह्यात लांडग्याच्या हल्ल्याच्या घटना सातत्याने समोर येत आहेत. गुरांशिवाय हे मानव खाणारे लांडगे माणसांवरही हल्ले करत आहेत. गेल्या 48 तासांत लांडग्यांनी सहा जणांवर हल्ला केला आहे. गेल्या दोन महिन्यांत लांडग्याच्या हल्ल्यात 9 मुलांसह 10 जणांना जीव गमवावा लागला आहे. या हल्ल्यांमुळे स्थानिक लोकांमध्ये संताप वाढत आहे.
बहराइच जिल्ह्यात या मानवभक्षी लांडग्यांना पकडण्यासाठी बहराइच, कटारनियाघाट वन्यजीव, श्रावस्ती, गोंडा आणि बाराबंकी या 5 वनविभागातील सुमारे 25 पथके कार्यरत आहेत. त्यांना मृत किंवा जिवंत पकडण्याचे आदेश प्रधान मुख्य वनसंरक्षक, संजय श्रीवास्तव यांनी जारी केले आहेत. वनविभागाच्या अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, बहराइचमध्ये लहान मुलांवर हल्ला करणाऱ्या सहा लांडग्यांचा एक गट होता, त्यापैकी चार लांडग्यांना पकडण्यात आले आहे, तर उर्वरित दोन लांडग्यांना पकडण्यासाठी वनविभागाचे पथक काम करत आहेत.
दरम्यान, ‘बहराइचमध्ये लांडग्यांचा हल्ला’ असा व्हिडीओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. व्हिडिओमध्ये एक वृद्ध व्यक्ती रस्त्यावरून जाताना दिसत आहे, जेव्हा एक प्राणी झुडपातून बाहेर येतो आणि त्याच्यावर हल्ला करतो. बहराइचमध्ये लांडग्यांचा हल्ला म्हणून हा व्हिडिओ शेअर (संग्रहित) केला जात आहे.
Fact Check/ Verification
बहराइचमध्ये लांडग्याचा हल्ला म्हणून शेअर करण्यात आलेला व्हिडिओ काळजीपूर्वक पाहिल्यानंतर आम्हाला आढळले की त्यामध्ये दिसणाऱ्या प्राण्याला पट्टे आणि दाट केस आहेत. अशी वैशिष्ट्ये तरसमध्ये आढळत असल्याने, आम्ही व्हायरल क्लिपमध्ये दिसणाऱ्या प्राण्याची तुलना भारतात आढळणाऱ्या लांडगे आणि तरसच्या प्रतिमांशी केली. त्या तुलनेत व्हायरल क्लिपमध्ये दिसणारा प्राणी हा तरस असल्याचे दिसून आले.
आता आम्ही गुगल लेन्सच्या मदतीने व्हायरल क्लिपच्या मुख्य फ्रेम्स रिव्हर्स इमेज शोधल्या. यादरम्यान, 7 सप्टेंबर 2021 रोजी ‘द सन’ द्वारे प्रकाशित केलेला एक रिपोर्ट व्हायरल क्लिपच्या दीर्घ आवृत्तीसह प्राप्त झाला. त्यात असे म्हटले आहे की ही घटना खेड तालुक्यातील खापुरडी गावात, पुणे शहर, महाराष्ट्रामध्ये घडली. तसेच या जुन्या घटनेत हल्ला करणाऱ्या प्राण्याचे वर्णन तरस असे करण्यात आले आहे.
अधिक तपास केला असता, या घटनेच्या छायाचित्रांसह प्रकाशित झालेल्या झी न्यूजच्या वृत्तातूनही पुष्टी मिळते की हा जुना व्हिडिओ बहराइचचा नसून महाराष्ट्रातील पुणे शहरातील खापुरडी गावातील आहे. या घटनेनंतर हा तरस घटनास्थळापासून 28 मैल अंतरावर मृतावस्थेत आढळून आल्याचे वृत्तात नमूद करण्यात आले आहे. वृत्तानुसार, वनविभागाच्या अधिकाऱ्याने सांगितले की, दोन पादचाऱ्यांवर हल्ला करण्याआधीच हा प्राणी जखमी झाला होता.
संबंधित कीवर्ड शोधल्यावर, आम्हाला नवभारत टाइम्स, द इंडियन एक्सप्रेस आणि मिरर यांनी सप्टेंबर 2021 मध्ये प्रकाशित केलेल्या या प्रकरणावरील बातम्या आढळतात. नवभारत टाइम्सने प्रकाशित केलेल्या वृत्तात म्हटले आहे की ही घटना 6 सप्टेंबर 2021 रोजी घडली. जुन्नर विभागाचे उप वनसंरक्षक जयराम गौडा यांचे म्हणणेही यात आहे. “ही घटना खेडच्या खापुरडी गावाजवळ घडली. वृद्धाशिवाय मोटारसायकलस्वारावरही या प्राण्याने हल्ला केला. नंतर तरस मृत आणि काही संसर्गाने ग्रस्त असल्याचे आढळून आले. “संसर्गामुळे भेडसावणाऱ्या समस्यांमुळे त्रस्थ होऊन त्याने लोकांवर हल्ला केला असण्याची शक्यता आहे.”
इंडियन एक्स्प्रेसने वृत्त दिले आहे की व्हिडिओमध्ये दिसणारा वृद्ध 70 वर्षांचा साहुदू तेरोलेमा होता, जो तरसच्या हल्ल्यात जखमी झाला होता. घटनेनंतर घटनास्थळापासून काही अंतरावर वाहनाने धडक दिल्याने तरसचा मृत्यू झाला. उप वनसंरक्षक (जुन्नर विभाग) श्याकगौडा आर यांनी इंडियन एक्स्प्रेसला सांगितले की, “व्हिडिओ बनवणारी व्यक्ती एका थिएटर ग्रुपमधील होती, जो परिसरातील एका मंदिरात आला होता. व्हिडिओ बनवणाऱ्या व्यक्तीने काही मिनिटांपूर्वी तेथे तरसच्या उपस्थितीबद्दल चेतावणी दिली होती.”
Conclusion
तपासात आम्ही निष्कर्षापर्यंत पोहोचलो की महाराष्ट्रातील एक तीन वर्षे जुना व्हिडिओ बहराइचमध्ये लांडग्यांचा हल्ला म्हणून शेअर केला जात आहे.
Result: False
Sources
Report published by Sun on 7th September 2021.
Report published by The Indian Express on 13thth September 2021.
Report published by Navbharat Times on 6th September 2021.
(हे आर्टिकल सर्वप्रथम न्यूजचेकर हिंदीसाठी कोमल सिंग यांनी केले असून, इथे वाचता येईल.)
कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा
Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
