Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Fact Check
ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇਤਾ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਡਿੱਗ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗ ਰਹੇ ਹਨ
ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇੱਕਤਸਵੀਰ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਡਿੱਗ ਕੇ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਕੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਚੋਣਾਂ ਨੇੜੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਜਨਤਾ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਡਿੱਗ ਕੇ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਭੀਖ ਮੰਗਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ।
ਇੱਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ, “ਦੇਖੋ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਘਰ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੈਰਾਂ ਤੇ। ਬਿਹਾਰ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼।” ਪੋਸਟ ਦਾ ਆਰਕਾਈਵ ਲਿੰਕ ਇਥੇ ਦੇਖੋ। ਹੋਰ ਪੋਸਟਾਂ ਇਥੇ ਅਤੇ ਇਥੇ ਦੇਖੋ ।

ਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਲੈਂਸ ਤੇ ਸਰਚ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਦੀਆਂ ਕਈ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੋਸਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਸੰਤਰਾਮ ਸਿਰੋਨੀਆ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭੰਡੇਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਉਪ-ਚੋਣ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਰਕਸ਼ਾ ਸਿਰੋਨੀਆ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਬਿਹਾਰ ਚੋਣਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਸਾਨੂੰ ਰਕਸ਼ਾ ਸੰਤਰਾਮ ਸਿਰੋਨੀਆ ਦੁਆਰਾ 7 ਅਕਤੂਬਰ, 2020 ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਮਿਲੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸੰਤਰਾਮ ਸਿਰੋਨੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਭੰਡੇਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਦੇ ਸੈਲੋਨ-ਬੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਕਈ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਿਹਾਰ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
Also read: ਕੀ Bhagwant Mann ਨੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸਵਾਗਤ?

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਸੰਤਰਾਮ ਸਿਰੋਨੀਆ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਫੋਟੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੰਡੇਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਉਪ-ਚੋਣ 2020 ਲਈ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਲਈ ਗਈ ਸੀ।
ਇਹ ਤਸਵੀਰ 14 ਅਕਤੂਬਰ, 2020 ਨੂੰ ਵੈਬਸਾਈਟ “ਹਮ ਸਮਵੇਤ” ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੰਤਰਾਮ ਸਿਰੋਨੀਆ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਣ ਲਈ ਪਿੰਡ-ਪਿੰਡ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੋਟਰ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਦੇ ਹੋਏ, ਵੋਟਾਂ ਮੰਗਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।
ਗੌਰਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਭੰਡੇਰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਉਹਨਾਂ 28 ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਉਪ-ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਭਾਜਪਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਰਕਸ਼ਾ ਸੰਤਰਾਮ ਸਿਰੋਨੀਆ ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਭੰਡੇਰ ਉਪ-ਚੋਣ ਜਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਕਸ਼ਾ ਸਿਰੋਨੀਆ ਨੂੰ 2023 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Sources
Facebook Post by Raksha Santram Saroniya, Oct 7, 2020
Facebook Post by Indra Vikram Singh, Oct 7, 2020
Facebook Post by Dashrath Singh Yadav, Oct 9, 2020
Report by News18, Nov 10, 2020