Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Fact Check
સોશિયલ મીડિયા પર કેટલીક તસવીરો શેર કરીને, એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે નવા કૃષિ કાયદાના અમલ પછી ટૂંક સમયમાં રિલાયન્સ ગ્રુપ સંચાલિત જિઓએ કૃષિ પેદાશો શરૂ કરી છે. ફેસબુક પર “આવો સ્વાગત કરો jio ઘઉ નું ડાફોર ભક્તો…ખેડૂત પાસે સસ્તા ભાવે સરકાર અનાજ લઈ અને અદાણી ,અંબાણી ને મોંઘા ભાવે આપે..અને ભક્તો હોંશે હોંશે jio ઘઉ લેશે..હજુ કરો મોદી મોદી..ભક્તો” કેપશન સાથે વાયરલ તસ્વીર શેર કરવામાં આવેલ છે.
કૃષિ કાયદાની રજૂઆતથી, અંબાણી અને અદાણી બે શબ્દો બની ગયા છે જે કૃષિ સંબંધિત ચર્ચાઓના કેન્દ્રમાં રહ્યા છે. મુકેશ અંબાણી અને ગૌતમ અદાણી દેશના બે પ્રખ્યાત ઉદ્યોગપતિ છે જે વિવિધ રાજકીય પક્ષોની નિકટતા માટે જાણીતા છે. જો તમે સોશિયલ મીડિયા પર સક્રિય છો, તો પછી વિવિધ રાજકીય પક્ષોના સમર્થકો દ્વારા વિરોધી પક્ષના નેતાઓ સાથેના આ ઉદ્યોગપતિઓની તસવીર તમારી સમયરેખામાંથી પસાર થઈ જ હશે. વિરોધ કરી રહેલા ખેડુતોનો મોટો વર્ગ માને છે કે આ બંને ઉદ્યોગપતિઓને ફાયદો પહોંચાડવા માટે જ નવા કૃષિ કાયદા લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. સત્તાધારી એનડીએ ઉપરાંત, લગભગ તમામ પક્ષો સરકાર પર નવા કૃષિ કાયદાની આડમાં આ ઉદ્યોગપતિઓને ફાયદો પહોંચાડવાનો આરોપ પણ લગાવી રહી છે. તાજેતરમાં જ સોશિયલ મીડિયા પર એક ઝુંબેશ અંતર્ગત રિલાયન્સ ગ્રુપ સંચાલિત ટેલિકોમ કંપની જિઓના સીમકાર્ડ્સ પોર્ટિંગ કરવાની જોરદાર માંગ કરવામાં આવી હતી. કેટલાંક સોશિયલ મીડિયા યુઝર્સે જિઓના સીમકાર્ડ તોડ્યા હતા અને તેની તસવીર શેર કરી વિરોધ નોંધાવ્યો હતો. તે જ ક્રમમાં, સોશ્યલ મીડિયા પર રિલાયન્સ જિઓના કૃષિ ઉત્પાદનોના નામ પર અનેક તસવીરો શેર કરીને, એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે નવા કૃષિ કાયદા અમલમાં આવ્યા પછી, રિલાયન્સ જૂથે કૃષિ પેદાશો બનાવવાનું શરૂ કર્યું.
વાયરલ તસ્વીર ધ્યાન પૂર્વક જોતા તેમાં બતાવવામાં આવેલ JIOના કોથળા પર ‘જિઓ એગ્રી પ્રોડક્ટ્સ’ લખાયેલ જોવા મળે છે. જે બાદ ગૂગલ પર કેટલાક કીવર્ડ્સ સાથે સર્ચ કરતા જાણવા મળે છે કે Jio એગ્રી પ્રોડક્ટ્સના નામ પરના બધા ઉત્પાદનો ‘ઉડાન’ નામના B2B પ્લેટફોર્મ પર ઉપલબ્ધ છે.
શું ‘જિઓ એગ્રી પ્રોડક્ટ્સ’ રિલાયન્સ જૂથનો ભાગ છે?
તપાસમાં અમને જાણવા મળ્યું છે કે ઉપરોક્ત B2B પ્લેટફોર્મ પર ‘જીયો એગ્રી પ્રોડક્ટ્સ’ તરીકે વેચવામાં આવતા આ ઉત્પાદનોનું વેચાણ ઘણા અન્ય વેચાણકર્તાઓ દ્વારા પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે, જેમાંથી ‘ગ્રેનારી હોલસેલ પ્રાઈવેટ લિમિટેડ, બંસીલાલ એલ સંચેટી અને આશિષ_ટ્રેડર્સ’. આ મુદ્દે ઈન્ડિયા ટુડે સાથેની વાતચીતમાં રિલાયન્સ ગ્રુપે ‘જિઓ એગ્રી પ્રોડક્ટ્સ’ ના નામથી કોઈપણ ઉત્પાદન બનાવવાનો દાવો ખોટો ઠેરાવ્યો હતો.
અન્ય અનધિકૃત ઉત્પાદનો જિઓના નામે વેચાય છે:
ઈન્ડિયામાર્ટ નામની વેબસાઇટ પર સર્ચ કરીને, તમે સરળતાથી Jio ના નામ પર વેચતા બધા ઉત્પાદનો જોવા મળશે. ઉલ્લેખનીય છે કે આ ઉત્પાદનો એવા તમામ ઉત્પાદનોનો સંદર્ભ આપે છે, જૂતા, ચપ્પલથી, જે જિઓ દ્વારા ઉત્પાદિત નથી.
Jio નામના અનધિકૃત ઉપયોગ પાછળનાં કારણો:
જ્યારે અમે ઉત્તર પ્રદેશના પૂર્વાંચલ સ્થિત સ્થાનિક બજારમાં વેચનાર સાથે વાત કરી, ત્યારે તેણે કહ્યું કે માત્ર જિઓના નામે બનેલી પ્રોડક્ટ્સનું વેચાણ જ નહીં, પરંતુ અન્ય તમામ મોટી બ્રાન્ડનું વેચાણ ઝડપથી થઈ રહ્યું છે. ગ્રાહકો મોટા બ્રાન્ડ્સ પર વધુ આધાર રાખે છે. પરંતુ તેમની પાસે મોટી બ્રાન્ડ્સ પાસેથી ઉત્પાદનો ખરીદવા માટે પૂરતા પૈસા નથી, તેથી જ મોટી બ્રાન્ડના નામે સ્થાનિક ઉત્પાદનો વેચવાનો આ ધંધો જોરશોરથી ચાલી રહ્યો છે. બીજા વિક્રેતાએ અમને કહ્યું કે જીયો એ ગ્રામીણ ભારતનું એક જાણીતું નામ છે. તેથી તે જરૂરી નથી કે સ્થાનિક ઉત્પાદકો તેના નામ પર જિઓના નામનો દુરુપયોગ કરવાના હેતુથી ઉત્પાદનો બનાવે. જિઓ બ્રાન્ડ નામના દુરૂપયોગ પાછળનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે ગ્રામીણ દૃશ્ય મુજબ જિઓ નામ ખૂબ જ સરળ નામ છે અને તે જથ્થાબંધ અને છૂટક વેપારીઓને તેમના ઉત્પાદનો વેચવાનું સરળ બનાવે છે.
આ પછી, અમે રિલાયન્સ જિઓના વાસ્તવિક લોગોની તુલના રિલાયન્સ જિયોના નામ હેઠળ વેચવામાં આવતા આ ઉત્પાદનોમાં બતાવેલ લોગો સાથે કરી છે. આ સમય દરમિયાન અમને જાણવા મળ્યું કે રિલાયન્સ જિયોના નામે વેચવામાં આવતા તમામ ઉત્પાદનોમાં વપરાયેલ લોગો જિઓના અસલ લોગોથી તદ્દન અલગ છે.
અમારી તપાસથી સ્પષ્ટ થાય છે કે સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલો દાવો ભ્રામક છે અને રિલાયન્સ ગ્રૂપ કૃષિ પાકમાંથી બનાવેલા ઉત્પાદનનું વેચાણ JIO નામથી નથી કરતું. બ્રાન્ડના નામનો ખોટો ઉપયોગ કરીને બનાવેલ ઉત્પાદનો રિલાયન્સ જિયો દ્વારા ઉત્પાદિત હોવાનો ભ્રામક દાવો કરવામાં આવેલ છે.
udaan
Google Search
(કોઈપણ શંકાસ્પદ, વાયરલ ખબર અથવા કોઈ અન્ય સૂચન માટે મેઈલ કરો checkthis@newschecker.in અથવા વોટ્સએપ કરો 9999499044)
Prathmesh Khunt
February 11, 2023
Prathmesh Khunt
February 4, 2023
Prathmesh Khunt
January 7, 2023