लष्करप्रमुख उपेंद्र द्विवेदी यांनी अरुणाचल प्रदेश चीनला देण्याचा प्रस्ताव ठेवला?

सोशल मीडियावर व्हायरल होणाऱ्या एका व्हिडिओमध्ये दावा केला जात आहे की, लष्करप्रमुख (सीओएएस) जनरल उपेंद्र द्विवेदी यांनी कथितपणे म्हटले आहे की, बीजिंगचा पाकिस्तानला पाठिंबा थांबवण्यासाठी भारताने अरुणाचल प्रदेश चीनला सोपवावा.

Fact Check/Verification

न्यूजचेकरला जनरल उपेंद्र द्विवेदी यांच्या अशा कोणत्याही विधानाबाबत कोणतेही विश्वसनीय वृत्त आढळले नाही. शिवाय, व्हिडिओमध्ये जनरलच्या हनुवटीचा थोडासा रंगहीनपणा दिसून येतो, ज्यामुळे व्हिडिओमध्ये बनावटीपणा असल्याचा संशय आणखी निर्माण होतो.

डीपफेक डिटेक्शन टूल्सनी ऑडिओ एआय-जनरेटेड असल्याचे ओळखले

न्यूजचेकरने दोन वेगवेगळ्या डीपफेक डिटेक्शन टूल्स वापरून व्हायरल क्लिपचे विश्लेषण केले, ज्या दोन्ही टूल्सनी पुष्टी केली की ऑडिओमध्ये फेरफार करण्यात आला आहे. Hiya Deepfake Voice Detector ने ऑडिओला १०० पैकी फक्त १ ऑथेंटिकिटी स्कोअर दिला, जो एआय-सहाय्यित फेरफारची उच्च शक्यता दर्शवितो.

जनरल द्विवेदी अरुणाचल प्रदेश चीनला देण्याबद्दल बोलले होते?

त्याचप्रमाणे, बफेलो विद्यापीठातील यूबी मीडिया फॉरेन्सिक्स लॅबने विकसित केलेल्या DeepFake-O-Meter ने ऑडिओ बनावट असल्याचे ओळखले, दोन विश्लेषणात्मक आउटपुट दर्शवितात की ते 99.98% आणि 100% एआय-व्युत्पन्न आहे.

मूळ व्हिडिओमध्ये असे कोणतेही विधान नाही

२४ नोव्हेंबर २०२५ रोजी एएनआय या वृत्तसंस्थेने प्रकाशित केलेल्या मूळ व्हिडिओचा आम्ही आढावा घेतला, ज्यामध्ये जनरल उपेंद्र द्विवेदी यांनी मुंबईत आयएनएस माहेच्या कमिशनिंग दरम्यान केलेले प्रत्यक्ष भाषण आहे. त्यांच्या भाषणात, जनरल द्विवेदी यांनी आयएनएस माहेच्या समावेशावर लक्ष केंद्रित केले, तर इतर अनेक विषयांवरही त्यांनी भाष्य केले. त्यांनी जटिल नौदल प्लॅटफॉर्म डिझाइन आणि बांधणी करण्याच्या भारताच्या वाढत्या क्षमतेवर भर दिला, कोचीन शिपयार्ड लिमिटेडच्या व्यावसायिकतेचे कौतुक केले आणि सांगितले की हे जहाज समुद्राजवळील वर्चस्व वाढवेल, किनारी सुरक्षा मजबूत करेल आणि भारताच्या सागरी हितांचे रक्षण करेल. त्यांचे भाषण पूर्णपणे भारतीय तंत्रज्ञान, नौदल तयारी आणि सागरी सुरक्षेवर केंद्रित होते. त्यांनी त्यांच्या भाषणात चीन, पाकिस्तान किंवा अरुणाचल प्रदेशचा उल्लेख केला नाही.

आवाज आणि बोलण्याचे नमुने जुळत नाहीत

ANI फुटेजची व्हायरल क्लिपशी तुलना केल्यास हेराफेरी स्पष्टपणे दिसून येते. जनरल द्विवेदींचा खरा आवाज, स्वर आणि बोलण्याची पद्धत व्हायरल व्हिडिओमधील ऑडिओशी जुळत नाही, ज्यामुळे ऑडिओ ओव्हरले कृत्रिम असल्याचे सिद्ध होते.

पीआयबी फॅक्ट चेकनेही व्हिडिओ बनावट असल्याचे घोषित केले

२७ नोव्हेंबर २०२५ रोजी, पीआयबी फॅक्ट चेकने अधिकृतपणे स्पष्ट केले की लष्करप्रमुखांनी असे कोणतेही विधान केले नाही आणि व्हायरल व्हिडिओ पूर्णपणे बनावट आहे.

Conclusion

जनरल उपेंद्र द्विवेदी यांचा व्हायरल व्हिडिओ एआयने हाताळलेला आहे. लष्करप्रमुखांनी अरुणाचल प्रदेश चीनला देण्याचा सल्ला दिलेला नाही किंवा चीन, पाकिस्तान किंवा राफेल जेटबद्दल कोणतीही टिप्पणी केलेली नाही.

Sources
YouTube video published by ANI on November 24, 2025
Hiya Deepfake Voice Detector analysis
DeepFake-O-Meter, UB Media Forensics Lab analysis
X post shared by PIB Fact Check on November 27, 2025