Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Fact Check
अलिकडच्या भाषणात नितीश कुमार यांनी भाजपला 'जुमला पार्टी' म्हटले आहे.
नाही, नितीश कुमार यांचा हा व्हिडिओ १० वर्षे जुना आहे.
भाजपला ‘जुमला पार्टी’ म्हणतानाचा नितीश कुमारांचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. असा दावा केला जात आहे की नितीश कुमार यांनी अलिकडेच एका भाषणात पंतप्रधान नरेंद्र मोदींवर निशाणा साधला आणि भाजपला ‘जुमला पार्टी’ म्हटले. पोस्टच्या कॅप्शनमध्ये लिहिले आहे की, ‘नितीश कुमार यांनी मोदीजींचा पर्दाफाश केला. ते आज #तेजस्वी बद्दल बोलत आहेत. असे दिसते की ते भाजपला कंटाळले आहेत. पण आता राजद त्यांना स्वीकारणार नाही. भारतातील जनता तुम्हाला माफ करणार नाही, हे समजले, कारण आता नितीश आणि चंद्राबाबू नायडू दोघेही देशाला शेवटाकडे घेऊन जात आहेत.’
पोस्टचे संग्रहण येथे पहा. व्हिडिओ शेअर करताना आणखी एका इंस्टाग्राम युजरने लिहिले. “बिहार निवडणुकीत, बिहारचे मुख्यमंत्री आणि त्यांचे सहकारी नितीश कुमार यांनी मोदीजींचा जुमला उघड केला…”
या व्हिडिओमध्ये नितीश कुमार म्हणत आहेत, “यहां कोई नेता नहीं है, जिसके नेतृत्व में वे चुनाव लड़ पाएं। देश के प्रधानमंत्री के नेतृत्व में चुनाव लड़ रहे हैं। मानों उनको मौका मिलेगा तो प्रधानमंत्री ही आकर मुख्यमंत्री बनेगें। भाषण ही दे सकते हैं। लोकसभा के चुनाव में भाषण दिए, वादा किये, एक भी वादा पूरा किया क्या? नौजवानों को रोजगार मिल गया? बिहार को विशेष राज्य का दर्जा मिल गया? ये भी झांसा दे दिया कि काला धन लाएंगे हर गरीब को मुफ्त में 15 से बीस लाख रुपया यूँ ही मिल जायेगा। तब इनके अध्यक्ष ने कह दिया कि वो तो जुमला था। जान लीजिए चुनाव के टाइम में जो भी बोलेंगे बाद में उसको जुमला घोषित कर देंगे। क्योंकि, भारतीय जनता पार्टी का नाम अब हो गया जुमला पार्टी।”

नितीश कुमार यांनी भाजपला “जुमला पार्टी” म्हटलेल्या व्हायरल व्हिडिओची चौकशी करण्यासाठी, आम्ही त्याच्या मुख्य किफ्रेम्सवर रिव्हर्स इमेज सर्च केला. या दरम्यान, आम्हाला १३ ऑक्टोबर २०१५ रोजी द क्विंटच्या यूट्यूब चॅनेलवर अपलोड केलेला हा व्हिडिओ आढळला. व्हिडिओमध्ये, नितीश कुमार व्हायरल व्हिडिओमध्ये जे बोलत आहेत तेच बोलत असल्याचे ऐकू येते. व्हिडिओच्या वर्णनात असे म्हटले आहे की मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांनी बिहारमधील नोखा येथे एका निवडणूक रॅलीदरम्यान भाजपवर निशाणा साधला आणि म्हटले की आता भाजपचा खरा अर्थ “भारतीय जुमला पार्टी” झाला आहे. त्यांनी ही टिप्पणी भाजप अध्यक्ष अमित शहा यांच्या विधानाच्या संदर्भात केली, ज्यामध्ये शहा म्हणाले होते की पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी लोकसभा निवडणुकीदरम्यान काळा पैसा परत आल्यानंतर प्रत्येक गरिबाला १५-२० लाख रुपये मिळतील असे दिलेले वचन राजकीय “जुमला” होते. या रॅलीत नितीश कुमार यांनी भाजपसह नरेंद्र मोदींवर जोरदार हल्लाबोल केला. यावरून हे स्पष्ट होते की नितीश कुमार यांनी भाजपला ‘जुमला पार्टी’ म्हटलेला हा व्हिडिओ अलिकडचा नाही तर सुमारे १० वर्षांपूर्वीचा आहे, जेव्हा ते एनडीएचा भाग नव्हते.
कीवर्ड्सच्या मदतीने शोध घेतल्यावर, आम्हाला १३ ऑक्टोबर २०१५ रोजी डीडी न्यूजच्या यूट्यूब चॅनलवर देखील नितीश कुमार यांचा हा व्हिडिओ सापडला. या व्हिडिओमध्ये असे सांगितले आहे की, बिहारमधील नोखा येथे आयोजित एका रॅलीदरम्यान नितीश कुमार यांनी भाजप आणि नरेंद्र मोदींवर जोरदार हल्ला चढवला आणि महाआघाडीत एकजूट असल्याचे म्हटले.
बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांचा हा व्हायरल व्हिडिओ तेव्हाचा आहे जेव्हा त्यांचा पक्ष जेडीयू, काँग्रेस आणि राजदसोबत महाआघाडीत होता. सध्या, नितीश कुमार एनडीए आघाडीच्या पाठिंब्याने बिहारचे मुख्यमंत्री आहेत.
आमच्या तपासात हे स्पष्ट झाले आहे की नितीश कुमार यांनी भाजपला ‘जुमला पार्टी’ म्हटलेला हा व्हिडिओ सुमारे १० वर्षे जुना आहे. त्यावेळी त्यांचा पक्ष महाआघाडीबंधनचा भाग होता. त्यांचा हा व्हिडिओ आता सोशल मीडियावर अलीकडील म्हणून शेअर केला जात आहे.
Sources
YouTube video published by The Quint on October 13, 2015
YouTube video published by DD News on October 13, 2015
Vasudha Beri
November 19, 2025
Runjay Kumar
November 17, 2025
Salman
October 31, 2025