Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Fact Check
फेसबुकचे गोपनीयता धोरण बदलण्याचा निर्णय Meta ने घेतला असल्याचा दावा सोशल मीडियात व्हायरल झाला आहे. यात म्हटले आहे की, व्हॉट्सअॅप ग्रुप्समध्ये एका व्हायरल फॉरवर्डने दावा केला आहे की नाव बदलण्यासोबत, मेटा फेसबुकच्या गोपनीयता धोरणात बदल करत आहे ज्यामुळे वापरकर्त्यांनी पोस्ट केलेले फोटो आणि इतर वैयक्तिक माहिती (डिलीट केलेल्या संदेशांसह) वापरता येईल. पोस्ट पुढे वापरकर्त्यांना ‘गोपनीयतेची सूचना’ कॉपी-पेस्ट करण्याचे आवाहन करते, ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की वापरकर्ता त्यांचा डेटा कंपनीद्वारे प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून वापरला जात नाही. न्यूजचेकरच्या विश्लेषणात हा दावा खोटा असल्याचे आढळले आहे.

या मेसेजमध्ये असे म्हटले आहे की,. “नवीन Facebook/Meta नियम उद्यापासून सुरू होईल जिथे ते तुमचे फोटो वापरू शकतात. आजची अंतिम मुदत आहे हे विसरू नका! हे तुमच्याविरुद्धच्या खटल्यांमध्ये वापरले जाऊ शकते. तुम्ही पोस्ट केलेले सर्व काही आज पोस्ट केले आहे – अगदी हटवलेले संदेश देखील. यास काहीही लागत नाही, फक्त कॉपी आणि पोस्ट करा, नंतर पश्चात्ताप करण्यापेक्षा चांगले.”
फेसबुकच्या गोपनीयता धोरणात बदल करण्यात आलेला मेसेज फेसबुक आणि व्हॉट्सअॅपवर मोठ्या प्रमाणावर शेअर केला जात आहे. आमच्या WhatsApp हेल्पलाइन नंबरवर (+91 9999499044) दाव्याची वस्तुस्थिती तपासण्याची विनंती प्राप्त झाली आहे.





असाच दावा शेअर करणाऱ्या विविध फेसबुक पोस्ट्स
Meta ने फेसबुकच्या गोपनीयता धोरणात बदल केल्याच्या दाव्याची सत्यता पडताळण्यासाठी, न्यूजचेकरने व्हायरल फॉरवर्डमध्ये केलेल्या दाव्यांचे विश्लेषण करण्यास सुरुवात केली. यातील वाक्यांपैकी एक वाक्य “UCC कायद्याच्या कलम 1-207, 1-308 अंतर्गत… मी माझे हक्कांचे आरक्षण लादत आहे” UCC युनिफॉर्म कमर्शियल कोडचा संदर्भ देते, जे युनायटेड स्टेट्समधील सर्व व्यावसायिक व्यवहार नियंत्रित करते. हे स्पष्टपणे सूचित करते की युनायटेड स्टेट्समधील फॉरवर्ड आहे.
न्यूजचेकरने फेसबुकच्या Data policy page ला देखील भेट दिली असता असे आढळले की, तेथे स्पष्टपणे नमूद केले आहे कीकी कंपनीने फक्त त्याचे नाव बदलले आहे आणि फेसबुक गोपनीयता धोरणात कोणताही बदल केलेला नाही. “फेसबुक कंपनी आता Meta आहे. आमच्या कंपनीचे नाव बदलत असताना, आम्ही मेटा कडून Facebook अॅपसह समान उत्पादने ऑफर करणे सुरू ठेवत आहोत. आमचे डेटा धोरण आणि सेवा अटी प्रभावी राहतील आणि या नावातील बदलामुळे आम्ही डेटा कसा वापरतो किंवा सामायिक करतो यावर परिणाम होत नाही. Meta आणि Metaverse आमची दृष्टी याबद्दल अधिक जाणून घ्या. हे डेटा पॉलिसी पेजवरील सुरुवातीच्या परिच्छेदात वाचायला मिळते.
Fox news report मध्ये, कंपनीच्या अधिकाऱ्याशी बोलल्यानंतर फेसबुकच्या गोपनीयता धोरणावरील व्हायरल पोस्ट खोटी असल्याचे म्हटले आहे. “आम्ही फेसबुक वर प्रदान करत असलेल्या अनेक वापरकर्ता अनुकूल सेल्फ-सर्व्ह टूल्सचा वापर करून वापरकर्ते गोपनीयता प्राधान्यांवर नियंत्रण ठेवू शकतात, जसे की गोपनीयता तपासणी आणि आम्ही आमच्या डेटा धोरणात डेटा कसा वापरतो आणि संरक्षित करतो याबद्दल अधिक जाणून घ्या,” असे रिपोर्टमध्ये नमूद केले आहे.
फेसबुक प्रायव्हसी पॉलिसीबाबत व्हायरल दाव्यावर बोलताना, सायबर प्रायव्हसी कार्यकर्ते आणि इंटरनेट फ्रीडम फाऊंडेशनचे कार्यकारी संचालक अपार गुप्ता स्पष्ट करतात, “येथे तीन दावे आहेत. एक, मेटा म्हणून स्वतःचे रीब्रँड करूनही फेसबुकने डेटा धोरण बदललेले नाही. दोन, व्हिडिओ आणि फोटोंच्या मालकीच्या संदर्भात, मालकी वापरकर्त्याकडे राहिली असताना, फेसबुकला सामाजिक मीडिया वेबसाइट साइन अप करताना मान्य असलेल्या अटी आणि शर्तींनुसार व्यावसायिक हेतूंसाठी प्रतिमा आणि व्हिडिओ वापरण्याचा परवाना दिला जातो.
“तिसरा म्हणजे हटवलेल्या सामग्रीचा वापर केला जात आहे. हटवणे त्वरित नाही. हे 90 दिवसांच्या आत घडते, कारण डेटा ठेवण्यासाठी कायदेशीर दायित्वांचे पालन करण्यासाठी माहिती सर्व्हरमध्ये असते. जर सामग्री/माहिती थर्ड पार्टीना परवानाकृत असेल तर ते ते वापरणे सुरू ठेवू शकतात.”
‘प्रायव्हसी नोट’ खोटी आहे., ती अनेक वर्षांपासून फेसबुकच्या बाबतीत आणि वेगवेगळ्या संदर्भात पुन्हा पुन्हा व्हायरल झाली आहे. दावे सर्व संदर्भांमध्ये सारखेच आहेत- फेसबुक गोपनीयता धोरणात बदल, परंतु उद्धृत केलेले कारण प्रत्येक बाबतीत वेगळे असते. ते प्रथम 2012 मध्ये पाहिले गेले आणि नंतर 2014, 2015, 2016, 2019 आणि 2020 मध्ये देखील आढळले आहे.
फेसबुक युजर्स त्यांच्या पेजवर ‘गोपनीयता नोट’ पोस्ट करून फेसबुकला त्यांचा डेटा वापरण्यापासून रोखू शकतात असा दावा करणारा व्हायरल फॉरवर्ड हा फसवा आहे.
Our Sources
कोणत्याही संशयास्पद बातमीच्या पडताळणीसाठी आम्हाला checkthis@newschecker.in वर ईमेल करा अथवा 9999499044 या व्हाट्सएप्प नंबरवर मॅसेज पाठवा.