Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Fact Check
ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਕਬਾੜ ਨਾਲ 7,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਇਆ
ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਫਰਜ਼ੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਜੁਲਹਾਸ ਮੋਲਾ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਲਗਭਗ 8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਸਾਲ ਲੱਗੇ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿਹਾਰ ਦੇ 17 ਸਾਲਾ ਅਵਨੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ 7,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਉੱਡਣ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਇਆ। ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਮਿਤ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਦੌੜਦੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਭਰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਬੈਠਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਘੁੰਮਦਾ ਹੋਇਆ ਪੱਖਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
X , ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਪੋਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮੁਜ਼ੱਫਰਪੁਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ 17 ਸਾਲਾ ਅਵਨੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕਈ ਪੰਜਾਬੀ ਮੀਡਿਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ।

ਅਸੀਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਕੀ ਫ਼੍ਰੇਮਸ ਕੱਢ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਟੂਲ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਨਾਲ ਖੰਗਾਲਿਆ।
Also read: ਕੀ Bhagwant Mann ਨੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸਵਾਗਤ?
ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ 9 ਮਾਰਚ, 2025 ਨੂੰ ‘ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਟੀਵੀ’ ਨਾਮ ਦੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ‘ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਮਿਲਿਆ। ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾ ਕੈਪਸ਼ਨ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਨਿਕਗੰਜ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜੁਲਹਾਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਕੀਵਰਡਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੋਜ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਪਛਾਣ 28 ਸਾਲਾ ਜੁਲਹਾਸ ਮੋਲਾ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੁਲਹਾਸ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮਕੈਨਿਕ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਿਕਗੰਜ ਦੇ ਸ਼ਿਬਾਲਾਇਆ ਉਪ-ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸ਼ੈਤਾਗਰ ਤੇਓਟਾ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।
ਡੇਲੀ ਸਟਾਰ ਨੇ 6 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ 4 ਮਾਰਚ, 2025 ਨੂੰ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਜਾਫਰਗੰਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨੋਖਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਜੁਲਹਾਸ ਮੋਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਇੱਕ ਅਲਟਰਾਲਾਈਟ ਜਹਾਜ਼ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਉਡਾਇਆ। ਇਸ ਉਡਾਣ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਭਾਰ 100 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਜੁਲਹਾਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ, ਸਟੇਨਲੈਸ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਸਪੀਡੋਮੀਟਰ ਨਾਲ ਲੈਸ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ 7 ਹਾਰਸਪਾਵਰ ਵਾਟਰ ਪੰਪ ਇੰਜਣ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ, ਜਹਾਜ਼ 50 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੁਲਹਾਸ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਉਤਾਰਿਆ।
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂ ਟਿਊਬ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਛੋਟੇ ਆਰਸੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅਸੈਂਬਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜੁਲਹਾਸ ਰਿਮੋਟ-ਕੰਟਰੋਲ ਮਾਡਲਾਂ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਖੁਦ ਉਡਾ ਸਕੇ। 2021 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਆਰਸੀ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇਸਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮਾਰਚ 2025 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ।
ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਪੋਸਟ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੁਲਹਾਸ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਜੁਲਹਾਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ, ਜਿਸਦੀ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ ਲਗਭਗ 8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸੀ।
ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ (BNP) ਨੇ ਜੁਲਹਾਸ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਵੀ ਕੀਤੀ।
ਡੇਲੀ ਸਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਮਾਨਿਕਗੰਜ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਡਾ. ਮੋਨੋਵਰ ਹੁਸੈਨ ਮੁੱਲਾ ਨੇ ਜੁਲਹਾਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖੋਜ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਢਾਕਾ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ , ਚੈਨਲ 24 ਅਤੇ ਏਟੀਐਨ ਬੰਗਲਾ ਨਿਊਜ਼ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟਾਂ ਤੇ ਅਪਲੋਡ ਵੀਡੀਓ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁਲਹਾਸ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਉਂਦੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੁਲਹਾਸ ਦਾ ਆਪਣਾ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਵੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅਲਟ੍ਰਾਲਾਈਟ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਡੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਣਿਕਗੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਜੁਲਹਾਸ ਮੋਲਾ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਦਾ ਦੱਸਕੇ ਫਰਜ਼ੀ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Our Sources
Krishan TV Facebook post – March 9, 2025
The Daily Star report – March 6, 2025
Daily Sun report – March 4, 2025
Financial Post report – March 5, 2025
Dhaka Tribune YouTube video – March 4, 2025
Channel 24 YouTube video – March 5, 2025
ATN Bangla News YouTube video – March 4, 2025
Create By Julhas YouTube video – February 28, 2025