ਸੀਡੀਐਸ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਚੀਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੇ ਹਨ?

ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਾਫ਼ (ਸੀਡੀਐਸ) ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਵਾਈ ਫੋਰਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਸਰੈਂਡਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ, ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਹਿੰਦੀ ਅਨੁਵਾਦ) ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਥਿਤ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, “ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਨੇਵੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਵਾਈ ਏਅਰਫੋਰਸ ਕਾਰਨ ਅਰੁਣਾਚਲ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਦੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕੇਗਾ। 10 ਮਈ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਗੁਜਰਾਤ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਰੋਨ ਪਹੁੰਚ ਗਏ, ਜੋ ਕਿ ਹਵਾਈ ਏਅਰਫੋਰਸ ਡਿਫੈਂਸ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਹੈ।”

Fact Check/Verification

ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ ਨਿਊਜ਼ਚੈਕਰ ਨੂੰ ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।

Also read: ਕੀ Bhagwant Mann ਨੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸਵਾਗਤ?

ਨਿਊਜ਼ਚੈਕਰ ਨੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡੀਪਫੇਕ ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ ਟੂਲਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਾਇਰਲ ਕਲਿੱਪ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਟੂਲ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਆਡੀਓ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਿਆ ਡੀਪਫੇਕ ਵੌਇਸ ਡਿਟੈਕਟਰ ਨੇ ਆਡੀਓ ਨੂੰ 100 ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 3 ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਸਕੋਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਏਆਈ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਐਟ ਬਫੇਲੋ ਵਿਖੇ ਯੂਬੀ ਮੀਡੀਆ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਲੈਬ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਡੀਪਫੇਕ-ਓ-ਮੀਟਰ ਨੇ ਵੀ ਆਡੀਓ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਦੱਸਿਆ। ਇਸਦੇ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਆਉਟਪੁੱਟ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਆਡੀਓ ਨੂੰ 99.7%, 99.95%, ਅਤੇ 99.94% ਦੇ ਸਕੋਰ ਨਾਲ AI-ਜਨਰੇਟਡ ਦੱਸਿਆ।

ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਕਿ 29 ਨਵੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਏਐਨਆਈ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਸਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸੀਡੀਐਸ ਚੌਹਾਨ ਉਸ ਹੀ ਬੈਕਗਰਾਉਂਡ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਨਰਲ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਇਹ ਸੰਬੋਧਨ ਕੇਰਲ ਦੇ ਏਝੀਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੰਡੀਅਨ ਨੇਵਲ ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਆਟਮ ਟਰਮ 2025 ਪਾਸਿੰਗ ਆਊਟ ਪਰੇਡ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਪਾਸਿੰਗ ਆਊਟ ਪਰੇਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ, ਜਨਰਲ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਅਤੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਉਪਯੋਗ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ, ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਵਿਸ ਇਕੱਲੇ ਜੰਗ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤ ਸਕਦੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਲੱਦਾਖ ਜਾਂ ਚੀਨ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਾਇਰਲ ਕਲਿੱਪ ਨਾਲ ANI ਦੀ ਅਸਲ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਤੇ ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਜਨਰਲ ਚੌਹਾਨ ਦੀ ਅਸਲ ਆਵਾਜ਼, ਸੁਰ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚਲੇ ਆਡੀਓ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਵੌਇਸਓਵਰ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

29 ਨਵੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ, ਪੀਆਈਬੀ ਫੈਕਟ ਚੈਕ ਨੇ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੀਡੀਐਸ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਰਜ਼ੀ ਹੈ।

Conclusion

ਸਾਡੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਜਨਰਲ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਏਆਈ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀ ਕਥਿਤ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਸਰੈਂਡਰ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

Our Sources
YouTube video published by ANI on November 29, 2025
Hiya Deepfake Voice Detector analysis
DeepFake-O-Meter, UB Media Forensics Lab analysis
X post shared by PIB Fact Check on November 29, 2025