Authors
A self-taught social media maverick, Saurabh realised the power of social media early on and began following and analysing false narratives and ‘fake news’ even before he entered the field of fact-checking professionally. He is fascinated with the visual medium, technology and politics, and at Newschecker, where he leads social media strategy, he is a jack of all trades. With a burning desire to uncover the truth behind events that capture people's minds and make sense of the facts in the noisy world of social media, he fact checks misinformation in Hindi and English at Newschecker.
Shaminder started off his career as a freelance journalist for a consulting and research firm. He has been a Political Strategist and Media Manager. Before joining Newschecker, he worked with various reputed media agencies like Daily Post India, PTC News.
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਨਗਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਭਜਾ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
Fact
ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੰਦੌਲੀ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਧਾਂਦਲੀ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਬਾਰੇ ਹੈ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਨਗਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਭਜਾ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਹਾਲ ਹੀ ‘ਚ ਮਨੀਪੁਰ ‘ਚ ਭੰਨਤੋੜ ਅਤੇ ਅਣਮਨੁੱਖੀਤਾ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਗੁੱਸੇ ‘ਚ ਆ ਗਏ ਸਨ। ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 4 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਹੋਈ ਇਸ ਭੰਨਤੋੜ ਦੇ 4 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਸਪੀਅਰ ਕੋਰ ਨੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਕਾਰਕੁਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਫੌਜ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰਸ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਨਗਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਭਜਾ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
Fact Check/Verification
ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਗੂਗਲ ‘ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਫਰੇਮ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੰਗਾਲਿਆ। ਖੋਜ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਮਈ 2023 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਹੈ।
Also read: ਕੀ Bhagwant Mann ਨੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸਵਾਗਤ?
ਪੱਤਰਕਾਰ ਗਿਆਨੇਂਦਰ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟਵੀਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੀਡੀਓ ਚੰਦੌਲੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਮੁਗਲਸਰਾਏ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਲਈ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕਿੰਨਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੋਨੂੰ ਕਿੰਨਰ ਨਾਮ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਧਾਂਦਲੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਨੰਗਾ ਹੋ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। (ਚੇਤਾਵਨੀ: ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਨਗਨਤਾ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।)
ਉਪਰੋਕਤ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸਾਨੂੰ ਟਵਿੱਟਰ ਤੇ ਮਈਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਯੂਪੀ ਟਾਕ, ਨਿਊਜ਼ 18 ਅਤੇ ਜ਼ੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਟਵੀਟਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ।
ਯੂਟਿਊਬ ‘ਤੇ ‘ਚੰਡੌਲੀ ਸੋਨੂੰ ਕਿੰਨਰ ਦਾ ਵਿਰੋਧ’ ਸ਼ਬਦ ਖੋਜਣ ‘ਤੇ, ਸਾਨੂੰ ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਅਤੇ ਯੂਪੀ ਟਾਕ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਵੀਡੀਓ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੋਨੂੰ ਕਿੰਨਰ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
Conclusion
ਸਾਡੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਣੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਨਗਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਚੰਦੌਲੀ ਦੇ ਮੁਗਲਸਰਾਏ ਨਗਰ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕਿੰਨਰ ਸਮਾਜ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੋਨੂੰ ਕਿੰਨਰ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ‘ਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਸੋਨੂੰ ਕਿੰਨਰ ਨੂੰ ਜੇਤੂ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
Result: False
Our Sources
Tweet shared by Gyandendra Shukla on 16 May, 2023
Media reports
ਕਿਸੀ ਸ਼ੱਕੀ ਖ਼ਬਰ ਦੀ ਪੜਤਾਲ, ਸੁਧਾਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੁਝਾਵਾਂ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਈਮੇਲ ਕਰੋ: checkthis@newschecker.in ਜਾਂ ਵਟਸਐਪ ਕਰੋ ਇਸ ਨੰਬਰ 9999499044 ਤੇ
Authors
A self-taught social media maverick, Saurabh realised the power of social media early on and began following and analysing false narratives and ‘fake news’ even before he entered the field of fact-checking professionally. He is fascinated with the visual medium, technology and politics, and at Newschecker, where he leads social media strategy, he is a jack of all trades. With a burning desire to uncover the truth behind events that capture people's minds and make sense of the facts in the noisy world of social media, he fact checks misinformation in Hindi and English at Newschecker.
Shaminder started off his career as a freelance journalist for a consulting and research firm. He has been a Political Strategist and Media Manager. Before joining Newschecker, he worked with various reputed media agencies like Daily Post India, PTC News.
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
