Authors
Pankaj Menon is a fact-checker based out of Delhi who enjoys ‘digital sleuthing’ and calling out misinformation. He has completed his MA in International Relations from Madras University and has worked with organisations like NDTV, Times Now and Deccan Chronicle online in the past.
Claim
ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೊಸ ₹1000 ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳು ಎಂಟ್ರಿ
Fact
ಆರ್ ಬಿಐ ಗವರ್ನರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ₹1 ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ಹೊಸ ನೋಟು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಇಲ್ಲ, ಇದುವರೆಗೆ ಹೊಸ ನೋಟು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ.
ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೊಸ ₹1000 ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳ ಎಂಟ್ರಿ ಎನ್ನುವ ಸಂದೇಶವೊಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ.
ಫೇಸ್ ಬುಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಈ ಕ್ಲೇಮಿನಲ್ಲಿ “ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೊಸ ₹1000 ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳು ಎಂಟ್ರಿಯಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿದೆ ನೋಡಿ ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ಹೊಸ ನೋಟುಗಳ ಲುಕ್‌” ಎಂದಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಇದರಲ್ಲಿ ₹1 ಸಾವಿರ ಹೊಸ ನೋಟು ಎನ್ನಲಾದ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ ನೋಟಿನ ಫೋಟೋ ಕೂಡ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ₹2 ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ವಾಪಸ್‌ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದು, ಆ ಸುದ್ದಿಯ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ₹1 ಸಾವಿರದ ಹೊಸ ನೋಟು ಬರಲಿದೆ ಎಂಬ ಸುದ್ದಿ ಹಬ್ಬಿದೆ.
Also Read: ಬೈಕಿನ ಹಿಂಬದಿ ಗೊಂಬೆ ಸಾಗಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಫೋಟೋದೊಂದಿಗೆ ‘ಲವ್‌ ಜಿಹಾದ್‌’ ಹೇಳಿಕೆ ವೈರಲ್!
ಈ ಕುರಿತು ನ್ಯೂಸ್‌ಚೆಕರ್‌ ಸತ್ಯಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಇದು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ.
Fact Check/ Verification
ಸತ್ಯಶೋಧನೆಗಾಗಿ, ನಾವು ಗೂಗಲ್‌ ಕೀವರ್ಡ್ ಸರ್ಚ್ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಈ ವೇಳೆ ಹಲವು ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗಿವೆ.
ಮೇ 22 2023ರ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್‌ ಟುಡೇ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ, “₹1 ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮರು ಚಲಾವಣೆಗೆ ತರುವ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಮುಂದೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಆರ್ಬಿಐ ಗವರ್ನರ್ ಶಕ್ತಿಕಾಂತ ದಾಸ್‌ ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ₹2 ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟನ್ನು ವಾಪಸ್‌ ಪಡೆಯುವ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದ ಮೇಲೆ ಹೊಸ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅದು ಊಹಾಪೋಹವಷ್ಟೇ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದಾರೆ” ಎಂದಿದೆ.
ಮೇ 22, 2023ರ ಎನ್‌ಡಿಟಿವಿ ವರದಿಯಲ್ಲಿ “₹2 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆವ ಕಾರಣ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ₹1 ಸಾವಿರದ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಯಾವುದೇ ಚಿಂತನೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಮುಂದೆ ಇಲ್ಲ, ಅದು ಊಹೆ ಎಂದು ಗವರ್ನರ್ ಶಕ್ತಿಕಾಂತ್ ದಾಸ್‌ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ” ಎಂದಿದೆ.
ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಗವರ್ನರ್ ಅವರ ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ವಿವಿಧ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದು ಅವುಗಳು ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಈ ವರದಿಗಳನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಿದ ಬಳಿಕ ವೈರಲ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಶೋಧ ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ.
Also Read: ಒಡಿಶಾ ರೈಲು ದುರಂತ ಬಳಿಕ ಸ್ಟೇಷನ್‌ ಮಾಸ್ಟರ್ ಶರೀಫ್‌ ತಲೆಮರೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಯೇ, ಇಲ್ಲ ಈ ವೈರಲ್ ಹೇಳಿಕೆ ಸುಳ್ಳು!
ಈ ವೇಳೆ ₹1 ಸಾವಿರದ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟು ಬರಲಿದ ಎಂದು 2022ರಲ್ಲೇ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿತ್ತು. ₹2 ಸಾವಿರದ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟು ನಿಷೇಧ, ಹೊಸ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿ ಹಬ್ಬಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಡಿಸೆಂಬರ್ 16, 2022ರಂದು ಪ್ರೆಸ್‌ ಇನ್ಫಾರ್ಮೇಶನ್‌ ಬ್ಯೂರೋ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್‌ ಚೆಕ್‌ ತಿಳಿಸಿದೆ. ಈ ಕುರಿತ ಟ್ವೀಟ್‌ ಇಲ್ಲಿದೆ.
ಇದರೊಂದಿಗೆ ನಾವು ವೈರಲ್ ಪೋಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾದ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ಶೋಧ ನಡೆಸಿದ್ದು, ಇದು ವಾಟ್ಸಾಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡಿದ ಸುದ್ದಿಗೆ ಬಳಸಲಾದ ಫೋಟೋ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.
ಇಂಡಿಯಾ ಡಾಟ್ ಕಾಮ್‌ ಡಿಸೆಂಬರ್ 29, 2016ರಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ “ವಾಟ್ಸಾಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡಿದ ಸುದ್ದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅದಾಗಲೇ ಹೊಸ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು, ಜನವರಿ 1, 2017ರಿಂದ ಹೊಸ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ₹2 ಸಾವಿದ ನೋಟುಗಳನ್ನ ವಾಪಸ್‌ ಕೊಡಬೇಕಿದೆ. ಗರಿಷ್ಠ ₹50 ಸಾವಿರ ವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ₹2 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಠೇವಣಿ ಇಡಬಹುದಾಗಿದ್ದು, 10 ದಿನ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಇರಲಿದೆ. ಆ ಬಳಿಕ ₹2 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಬೆಲೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲಿದೆ” ಎಂದಿದೆ.
ಆಗಸ್ಟ್‌ 14, 2017ರಂದು ಝೀ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್‌ ಕೂಡ ಹೊಸ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟಿನ ಕುರಿತ ಸುದ್ದಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಅದು ₹1 ಸಾವಿರದ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿರುವುದು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿದೆ. “ವಾಟ್ಸಾಪ್‌, ಫೇಸ್‌ಬುಕ್‌ ಗಳಲ್ಲಿ ₹1 ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟು ಮತ್ತು ₹1 ಸಾವಿರದ ನಾಣ್ಯ ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಸುದ್ದಿ ಹಬ್ಬಿದ್ದು ಇದು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ₹1 ಸಾವಿರದ ನೋಟು ಎಂದು ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾದ ಚಿತ್ರವು ತಿರುಚಿದ ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
Also Read: ಒಡಿಶಾ ರೈಲು ದುರಂತ ಸ್ಥಳದ ಬಳಿಯ ಇಸ್ಕಾನ್ ದೇಗುಲ ಫೋಟೋ ಅರ್ಧ ತೋರಿಸಿ ಮಸೀದಿ ಎಂದು ಘಟನೆಗೆ ಕೋಮು ಬಣ್ಣ
Conclusion
ಈ ಸತ್ಯಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಹೊಸ ₹1 ಸಾವಿರ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟು ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬಂದಿದೆ ಎನ್ನುವುದು ಸುಳ್ಳಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ 2016ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ₹1 ಸಾವಿರದ ಮುಖಬೆಲೆಯ ನೋಟಿನ ನಕಲಿ ಚಿತ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡಿರುವುದೂ ಈ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.
Result: False
Our Sources
Report By Business Today, Dated: May 22, 2023
Report By NDTV, Dated: May 22, 2023
Report By India.com, Dated: December 29, 2016
Report By Zee Business, Dated: August 14, 2017
Tweet By PIB Fact Check, Dated: December 16, 2022
ಯಾವುದೇ ಕ್ಲೈಮ್ ಅನ್ನು ನಾವು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕೆಂದು ನೀವು ಬಯಸಿದರೆ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಿ ಅಥವಾ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು, ಜೊತೆಗೆ 9999499044 ನಲ್ಲಿ ನಮಗೆ WhatsApp ಮಾಡಿ ಅಥವಾ → checkthis@newschecker.in ಮೂಲಕ ನಮಗೆ ಇಮೇಲ್ ಮಾಡಿ. ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ಪುಟದ ಮೂಲಕ ನೀವು ನಮ್ಮನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಫಾರಂ ಅನ್ನು ಭರ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದು.
Authors
Pankaj Menon is a fact-checker based out of Delhi who enjoys ‘digital sleuthing’ and calling out misinformation. He has completed his MA in International Relations from Madras University and has worked with organisations like NDTV, Times Now and Deccan Chronicle online in the past.
