ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಮೇಘಸ್ಫೋಟ ದುರಂತ ವೇಳೆ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ ಐಎಎಫ್ ಚಿನೂಕ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಜೆಸಿಬಿ ಎಕ್ಸ್ಕವೇಟರ್ ಏರ್ ಲಿಫ್ಟ್ ಮಾಡಿತ್ತೇ?

ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ 5 ರಂದು ಸಂಭವಿಸಿದ ಭೀಕರ ಮೇಘಸ್ಫೋಟದಿಂದಾಗಿ ಭಾರಿ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ  ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಐಎಎಫ್ ಚಿನೂಕ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಜೆಸಿಬಿ ಎಕ್ಸ್ಕವೇಟರ್ ಯಂತ್ರ ಏರ್ ಲಿಫ್ಟ್ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬಂತೆ ಫೊಟೋ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಈ ಪೋಸ್ಟ್‌ನ ಆರ್ಕೈವ್ ಮಾಡಿದ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. 
ಇದೆ ಫೋಟೋವನ್ನು ನ್ಯೂಸ್‌ ಚೆಕರ್ ವಾಟ್ಸಾಪ್ ಟಿಪ್‌ಲೈನ್ (+91-9999499044) ನಲ್ಲಿಯೂ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವಂತೆ ವಿನಂತಿಸಲಾಗಿದೆ.

Also Read: ಅಲೆಪ್ಪಿ ಹಿನ್ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ತೇಲುವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆಯೇ?

Fact

ನ್ಯೂಸ್ಚೆಕರ್ “Chinook JCB Uttarkshi” ಗಾಗಿ ಕೀವರ್ಡ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ. ಈ ವೇಳೆ ರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಐಎಎಫ್ ತನ್ನ ಚಿನೂಕ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಿದೆ ಎಂಬ ವರದಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ, ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಜೆಸಿಬಿ ಎಕ್ಸ್ಕವೇಟರ್ ಏರ್ಲಿಫ್ಟ್ ಮಾಡಲು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಯಾವುದೇ ವರದಿಗಳು ಹೇಳಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಯಾವುದೇ ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಅನಂತರ ನಾವು ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಹುಡುಕಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ, ಇದು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 8, 2020  ರೆಡಿಫ್ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಚಿತ್ರ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. “ಹಿಂಡನ್ ವಾಯುನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ವಾಯುಪಡೆಯ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಉಡುಗೆ ಪೂರ್ವಾಭ್ಯಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಐಎಎಫ್ ಸಿಎಚ್ 47 ಚಿನೂಕ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಹೊವಿಟ್ಜರ್ ನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಫೋಟೋದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಮೇ 6, 2022 ರ ಜೀ ನ್ಯೂಸ್ ವರದಿಯಲ್ಲೂ ಇದೇ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.

2020 ರ ಫೋಟೋವನ್ನು ವೈರಲ್ ಫೋಟೋದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ನ ಮೇಲೆ ಅದರ ರೋಟರ್ ಬ್ಲೇಡ್ ಗಳ ನೆರಳು, ಬ್ಲೇಡ್‌ಗಳ ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ನೇತಾಡುವ ಕೇಬಲ್‌ಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿ ಇರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ವೈರಲ್ ಛಾಯಾಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಜೆಸಿಬಿ ಯಂತ್ರದ ನಿಖರವಾದ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಈ 
ನಿರ್ಮಾಣ ಕಂಪನಿಯೊಂದರ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ.

ಅನಂತರ ನಾವು ವೈರಲ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಫೇಕ್ ಇಮೇಜ್ ಡಿಟೆಕ್ಟರ್ ಮೂಲಕ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಅದು ಅದನ್ನು “ಕಂಪ್ಯೂಟರ್-ರಚಿಸಿದ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಚಿತ್ರ” ಎಂದು ಫ್ಲ್ಯಾಗ್ ಮಾಡಿತು.

ಪೊಲೀಸರ ನಿರಾಕರಣೆ

ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಪೊಲೀಸರು ಆಗಸ್ಟ್ 8, 2025 ರಂದು ಮಾಡಿದ ಎಕ್ಸ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ನಾವು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ.  ವೈರಲ್ ಆದ ಚಿತ್ರವನ್ನು “ನಕಲಿ” ಎಂದು ಅದು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದೆ. “ಚಿನೂಕ್‌ ಎತ್ತಿದ  ಜೆಸಿಬಿ ಎಕ್ಸ್ಕವೇಟರ್ ಎಂಬ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಉತ್ತರಕಾಶಿಯ ಹರ್ಷಿಲ್, ಧರಾಲಿ ವಿಪತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಕೆಲವು ಜನರು ಲಿಂಕ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸುಳ್ಳು ಮತ್ತು ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವಂತಿದೆ” ಎಂದು ಹಿಂದಿ ಪೋಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಇದರೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರಕಾಶಿಯಿಂದ ವರದಿ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಪತ್ರಕರ್ತರೊಂದಿಗೆ ನಾವು ಮಾತನಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಅವರು ಮಾತನಾಡಿ, ಚಿನೂಕ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಜನರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಜನರೇಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, ಆದರೆ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಜೆಸಿಬಿ ಎಕ್ಸ್ಕವೇಟರ್ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಸಾಗಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲಿಲ್ಲ.

ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಮೇಘಸ್ಫೋಟದ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ ಐಎಎಫ್ ಚಿನೂಕ್ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಜೆಸಿಬಿ ಎಕ್ಸ್ಕವೇಟರ್ ಏರ್ ಲಿಫ್ಟ್ ಮಾಡಿದೆ ಎನ್ನಲಾದ ಪೋಸ್ಟ್ ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.

Also Read: ಧರ್ಮಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರ ಪತ್ತೆ ಎಂದು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಫೋಟೋ ವೈರಲ್!

Our Sources
Report by Zee News, Dated May 6, 2022

Report by Rediff news, Dated October 8, 2020

Report by Hindustan Times, Dated August 5, 2025

X post by Uttarkashi Police, Dated August 8, 2025

Conversations with local journalists

Fake Image Detector

(ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಮೊದಲು ನ್ಯೂಸ್‌ಚೆಕರ್ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಇಲ್ಲಿದೆ)