Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
AI/Deepfake
एका माकडाने भिंतीवर हनुमानाचे चित्र काढले आहे.
व्हायरल होत असलेला हा व्हिडिओ AI वापरून तयार केलेला (कृत्रिमरित्या बनवलेला) आहे.
सोशल मीडियावर सध्या एक व्हिडिओ मोठ्या प्रमाणात शेअर केला जात आहे, ज्यात एक माकड भिंतीवर हनुमानाचे चित्र काढताना दिसत आहे. व्हिडिओमध्ये काही लोक भिंतीमागे उभे आहेत आणि ते एकमेकांशी बोलताना ऐकू येतात.
त्या लोकांचा संवाद असा आहे, “हे माकड काय करतंय? तो कोळशाने काहीतरी बनवतंय. भाभीजी, हा तर हनुमानजी बनवत आहे! मुकुटही काढलाय. त्याला एवढं नेमकं शिकवलं कोणी?”
हा व्हिडिओ सोशल मीडियावर खरा असल्याचा दावा करून मोठ्या प्रमाणात पसरवला जात आहे.

दाव्याचे संग्रहण येथे पाहता येईल.
Newschecker ने या व्हायरल व्हिडिओची तपासणी सुरू केली. व्हिडिओ नीट पाहिल्यानंतर काही महत्त्वाच्या विसंगती दिसून आल्या. व्हिडिओमध्ये दिसणाऱ्या व्यक्तीचे पाय वाकडे आहेत आणि शरीराच्या रचनेतही काही अनैसर्गिक बदल स्पष्टपणे दिसतात.

पुढील तपासणीत आम्ही हा व्हिडिओ काही की-फ्रेम्समध्ये विभागून रिव्हर्स इमेज सर्च केला.
या शोधात आम्हाला हा व्हिडिओ ‘MultiverseMetrics’ नावाच्या Instagram अकाउंटवर आढळला. त्या अकाउंटच्या bio मध्ये स्पष्ट लिहिलं आहे की ते AI वापरून व्हिडिओ तयार करतात.

तसेच, या व्हिडिओच्या अधिक तपासणीसाठी आम्ही Misinformation Combat Alliance या संस्थेच्या Deepfake Analysis Unit (DAU) शी संपर्क साधला. या अलायन्सचा भाग म्हणून Newschecker देखील कार्यरत आहे. DAU टीमने “WasItAI” आणि “Hiya” या साधनांच्या मदतीने व्हिडिओ आणि ऑडिओचे विश्लेषण केले. या साधनांच्या निकालानुसार, हा व्हिडिओ आणि ऑडिओ AI वापरून तयार केला गेलेला असण्याची जास्त शक्यता असल्याचं स्पष्ट झालं.


आमच्या तपासणीत हे स्पष्ट झालं की, सोशल मीडियावर व्हायरल होत असलेला “माकडाने भिंतीवर हनुमानाचे चित्र काढले” असा दाखवलेला व्हिडिओ AI जनरेटेड आहे. तो कोणत्याही वास्तव घटनेशी संबंधित नाही.
Sources
Instagram video published by multiversematrix, dated October 9, 2025
DAU analysis
JP Tripathi
November 24, 2025
Vasudha Beri
November 14, 2025
Vasudha Beri
October 28, 2025