(हे आर्टिकल सर्वप्रथम वैभव भुजंग यांनी न्यूजचेकर इंग्रजीसाठी केले आहे.)
चॉकलेट उत्पादनातील दिग्गज कॅडबरीच्या वेबसाईटचा स्क्रीनशॉट सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे.व्हायरल स्क्रीनशॉटमध्ये असे लिहिले आहे की,”कृपया लक्षात ठेवा,आमच्या उत्पादनातील घटकांमध्ये वापरलेले जिलेटिन हे हलाल प्रमाणित आहे आणि ते उत्तम गोमांसापासून तयार केलेले आहे.”स्क्रीनशॉट शेअर करणारे वापरकर्ते दावा करतात की कॅडबरी भारतातील हिंदूंना त्यांच्या उत्पादनांद्वारे त्यांच्या नकळत गोमांस खायला लावत आहे.न्यूजचेकरला हा दावा खोटा असल्याचे आढळले.
BoycottCadbury या हॅशटॅगसह हा स्क्रीनशॉट शेअर करणाऱ्या वापरकर्त्यांपैकी @Shiv_1630 हा एक आहे.
Newschecker ला Twitter वर समान मथळ्यांसह समान दावे आढळले.
Fact Check/Verification
आम्ही स्क्रीनशॉटचे काळजीपूर्वक विश्लेषण करून आमची तपासणी सुरू केली आणि लक्षात आले की वेबसाइटची URL ती वेगळ्या देशाची असल्याचे नमूद करते.URL ला भेट दिल्यावर, आम्हाला आढळले की डोमेन कॅडबरी ऑस्ट्रेलियाच्या वेबसाइटचे आहे आणि कॅडबरी इंडियाचे नाही.
वेबसाइट स्पष्टपणे सांगते,”कृपया लक्षात घ्या,आमच्या ऑस्ट्रेलियन उत्पादनांपैकी कोणत्याही घटकांमध्ये जिलेटिन असल्यास,आम्ही वापरत असलेले जिलेटिन हे हलाल प्रमाणित आणि गोमांसापासून घेतलेले आहे.”
त्यावर संस्थेकडून स्पष्टीकरण आले आहे का हे शोधण्यासाठी आम्ही कॅडबरीच्या सोशल मीडिया खात्यांमधून शोधण्यास सुरुवात केली आणि कॅडबरीच्या अधिकृत ट्विटर खात्याद्वारे एक ट्विट सापडले जे व्हायरल दाव्याशी जोडलेले होते.ट्विट 18 जुलै 2021 रोजी पोस्ट करण्यात आले होते जे सूचित करते की दावा तेव्हाही व्हायरल झाला होता.
कॅडबरीने आपल्या ट्विटमध्ये म्हटले आहे की,“भारतात उत्पादित आणि विकली जाणारी सर्व उत्पादने 100% शाकाहारी आहेत.उत्पादन पॅकेजवरील हिरव्या चिन्हाद्वारे याची पुष्टी केली जाते. तुम्ही कल्पना करू शकता की,यासारख्या नकारात्मक पोस्ट्समुळे आमच्या प्रतिष्ठित आणि आवडत्या ब्रँडवरील ग्राहकांच्या विश्वासाला हानी पोहोचते.”
फूड सेफ्टी अँड स्टँडर्ड्स (पॅकेजिंग आणि लेबलिंग) नियम,2011 अंतर्गत,एक हिरवा बिंदू चिन्ह सूचित करतो की चिन्ह असलेल्या पॅकेजिंगमध्ये शाकाहारी अन्न आहे.
“शाकाहारी खाद्यपदार्थाच्या प्रत्येक पॅकेजवर या हेतूने खाली नमूद केल्याप्रमाणे चिन्ह आणि रंग कोडद्वारे या परिणामाची घोषणा असेल जेणेकरून उत्पादन हे शाकाहारी अन्न आहे.चिन्हामध्ये हिरव्या रंगाचे भरलेले वर्तुळ असावे,ज्याचा व्यास खालील तक्त्यामध्ये नमूद केलेल्या किमान आकारापेक्षा कमी नसावा,हिरव्या बाह्यरेखा असलेल्या चौकोनाच्या आत वर्तुळाच्या व्यासाच्या दुप्पट आकार असेल…”असे ही वेबसाइट म्हणते.
Conclusion
न्यूजचेकरच्या तपासणीत असे दिसून आले आहे की भारतातील कॅडबरी उत्पादनांमध्ये गोमांस असल्याचा व्हायरल दावा खोटा आहे.गोमांसापासून बनवलेल्या जिलेटिनच्या घटकांचा उल्लेख करणारा स्क्रीनशॉट कॅडबरी ऑस्ट्रेलियाच्या वेबसाइटचा आहे.
Result:False
Our Sources
Cadbury Australia website
Tweet by Cadbury India on 18th July, 2021
FSSAI website
तुम्‍हाला एकाद्या क्‍लेमची फॅक्ट-तपासणी करायची असेल,फीडबॅक द्यायचा असेल किंवा तक्रार नोंदवायची असेल,तर 9999499044 वर व्हॉट्सअप करा किंवा [email protected] वर ईमेल करा.
