Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
विकास पाठक नावाच्या तरुणाने त्याची आई ज्योती पाठकसोबत लग्न केले.
Fact
व्हायरल फोटोमध्ये दिसणाऱ्या महिलेचे नाव विजय कुमारी आहे, जिला तिचा मुलगा कन्हैयामुळे जामीन मिळाला आहे.
सोशल मीडियावर व्हायरल झालेल्या एका महिला आणि मुलाच्या छायाचित्राच्या माध्यमातून विकास पाठक नावाच्या तरुणाने त्याची आई ज्योती पाठकसोबत लग्न केल्याचा दावा केला जात आहे.
मात्र, आमच्या तपासात आम्हाला आढळून आले की, व्हायरल फोटोमध्ये दिसणारी महिला आणि तरुण हे आई आणि मुलगा आहेत. विजय कुमारी असे या महिलेचे नाव असून मुलाचे नाव कन्हैया आहे. 11 वर्षांपूर्वी अनेक प्रसारमाध्यमांनी हे चित्र प्रसिद्ध केले होते, जेव्हा 19 वर्षे तुरुंगात असलेल्या विजय कुमारीची केवळ मुलगा कन्हैयामुळे तुरुंगातून सुटका झाली होती.
व्हायरल चित्र एका व्हिडिओसमवेत आहे, ज्यामध्ये पार्श्वभूमीला ऑडिओ देखील आहे. ज्योती पाठक नावाच्या महिलेने पतीच्या निधनानंतर तीन वर्षांनी तिचा मुलगा विकास पाठक याच्याशी लग्न केल्याचे या ऑडिओमध्ये बोलले जात आहे.
व्हायरल दावा व्हिडिओ कॅप्शनसह शेअर केला गेला आहे, ज्यामध्ये असे लिहिले आहे की, “हिंदूंनो, विकास पाठकने त्याची आई ज्योती पाठकशी लग्न केले आहे आणि तिला पत्नी बनवले आहे! आणि तुम्ही हलाल आहात म्हणून तुम्ही मुस्लिमांच्या नावाने बदनामी करता.”
Fact Check/ Verification
न्यूजचेकरने व्हिडिओमध्ये दिसलेल्या चित्रावर रिव्हर्स इमेज सर्च केला. या वेळी, आम्हाला 13 जून 2013 रोजी द फुकेट न्यूज नावाच्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेला रिपोर्ट सापडला. या रिपोर्टमध्ये व्हायरल झालेले चित्र होते.
फुकेट न्यूजच्या वृत्तानुसार, चित्रात दिसत असलेल्या महिलेचे नाव विजय कुमारी असून ती मूळची उत्तर प्रदेशची आहे. 1993 मध्ये विजय कुमारीला त्याच्या शेजाऱ्याच्या हत्येप्रकरणी अटक करण्यात आली होती. तेव्हा ती गर्भवती होती. लखनौ तुरुंगात राहात असताना तिने कन्हैया नावाच्या मुलाला जन्म दिला. 1996 मध्ये न्यायालयाने जामीनही मंजूर केला होता, परंतु पती हे बॉण्ड भरू शकत नसल्यामुळे ती तुरुंगातच राहिली. जन्मानंतर सहा वर्षे कन्हैया त्याच्या आईसोबत राहिला पण नंतर त्याला बालसुधारगृहात पाठवण्यात आले.
यानंतर त्यांचा मुलगा कन्हैया एका कपड्याच्या कंपनीत काम करू लागला आणि पैसे वाचवू लागला. वाचवलेल्या पैशातून त्याने आईचा जामीन भरला. त्यानंतर 2013 मध्ये अलाहाबाद उच्च न्यायालयाने त्यांची आई विजय कुमारीची सुटका केली.
मिळालेल्या माहितीच्या आधारे, जेव्हा आम्ही कीवर्ड शोधले तेव्हा आम्हाला 12 जुलै 2013 रोजी गल्फ न्यूज नावाच्या वेबसाइटवर प्रकाशित झालेला रिपोर्ट देखील आढळला. यामध्ये संबंधित आई आणि मुलाचे छायाचित्रही होते. याशिवाय विजय कुमारी आणि तिचा मुलगा कन्हैया यांची सर्व माहिती उपलब्ध होती.
रिपोर्टमध्ये दिलेल्या माहितीनुसार, उत्तर प्रदेशातील अलीगढ जिल्ह्यातील एका गावात पती कांती प्रसादसोबत राहणाऱ्या विजय कुमारीला 22 ऑक्टोबर 1993 रोजी शेजारच्या मुलाच्या हत्येप्रकरणी तुरुंगात पाठवण्यात आले होते. सदर मुलाचा मृतदेह कचऱ्याच्या ढिगाऱ्यात आढळून आला. मात्र, विजयने या हत्येत आपला सहभाग असल्याचा इन्कार केला होता. या प्रकरणी विजयला जन्मठेपेची शिक्षा सुनावण्यात आली असून त्याची रवानगी लखनौ येथील आदर्श नारी बंदी निकेतन महिला कारागृहात करण्यात आली.
तिला तुरुंगात पाठवण्यात आले तेव्हा विजय गर्भवती होती. तिला आधीच रवी शर्मा आणि चंद्रावती ही दोन मुले होती. विजयने तुरुंगातच मुलाला जन्म दिला आणि त्याचे नाव कन्हैया ठेवण्यात आले. कन्हैयाचे पालनपोषण तुरुंगात झाले. विजयचे पती कांती प्रसाद यांच्या अपिलावर, अलाहाबाद उच्च न्यायालयाने 1994 मध्ये तिला जामीन मंजूर केला, परंतु 5000 रुपयांचा जातमुचलक भरू न शकल्याने ती तुरुंगातच राहिली. विजयच्या म्हणण्यानुसार, “तुरुंगात असताना कुटुंबातील कोणीही भेटायला आले नाही. एवढेच नाही तर तिचा नवराही तिला अधूनमधून भेटायला यायचा. यावेळी त्यांना त्यांचा मोठा मुलगा रवी शर्माचा कुत्रा चावल्याने मृत्यू झाल्याचेही ऐकायला मिळाले.”
जन्मानंतर कन्हैया सहा वर्षे आईसोबत तुरुंगात राहिला. यानंतर तुरुंगाच्या नियमानुसार त्याला बालसुधारगृहात पाठवण्यात आले. तो 18 वर्षे सुधारगृहात राहिला आणि नंतर त्याला कानपूरमधील उत्तर संरक्षण आणि पुनर्वसन केंद्रात पाठवण्यात आले. येथे राहात असताना त्याने कपड्याच्या कारखान्यात काम करण्याचे प्रशिक्षण घेतले आणि नंतर दरमहा 3000 रुपये पगारावर नोकरी मिळवली. आईला जामीन देण्यासाठी त्याने नोकरीतून मिळालेले पैसे वाचवायला सुरुवात केली. दरम्यान, तुरुंगातून त्याच्या आईकडून मिळालेल्या माहितीच्या आधारे त्याने प्रयागराज येथील वकील अरविंद कुमार सिंह यांची भेट घेतली.
अरविंद कुमार सिंग यांनी अलाहाबाद उच्च न्यायालयात जाऊन जामिनासाठी अपील केले, जे न्यायालयाने कन्हैयाच्या परीक्षेच्या आधारे स्वीकारले आणि विजय कुमारीची सुटका केली. यासोबतच जामीन मिळूनही जामीन भरू न शकलेल्या अशा महिला कैद्यांची माहिती काढण्याचे आदेशही न्यायालयाने सरकारला दिले. 4 मे 2013 रोजी अलाहाबाद उच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार विजय कुमारीची तुरुंगातून सुटका झाली.
याशिवाय, 24 मे 2013 रोजी बीबीसी हिंदी वेबसाइटवर प्रकाशित झालेला रिपोर्टही आम्हाला आढळला. यामध्ये वरील सर्व माहिती देण्यात आली आहे. याशिवाय विजय कुमारी आणि त्यांचा मुलगा कन्हैया यांचे छायाचित्रही या यामध्ये आहे.
यानंतर, आम्ही विकास पाठक आणि ज्योती पाठक यांच्या दाव्याचीही चौकशी केली, परंतु आम्हाला त्यासंबंधित कोणतेही विश्वसनीय वृत्त आढळले नाही.
Conclusion
आमच्या तपासात मिळालेल्या पुराव्यांवरून हे स्पष्ट झाले आहे की व्हायरल चित्रात दिसणारे पुरुष आणि महिला हे आई आणि मुलगा आहेत. विजय कुमारी असे या महिलेचे नाव असून मुलाचे नाव कन्हैया आहे. या छायाचित्राच्या माध्यमातून सोशल मीडियावर खोटा प्रचार केला जात आहे.
Result: False
Our Sources
Article published by the phuket news on 13th June 2013
Article published by gulf news on 12th July 2013
Article published by BBC hindi on 24th may 2013
कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा
Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
