Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Fact Check
कॅनडामध्ये नुकत्याच झालेल्या G7 शिखर परिषदेत पंतप्रधान मोदींना व्यासपीठावर स्थान देण्यात आले नाही.
G7 सदस्यांचा फोटो दिशाभूल करीत होतोय शेयर.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अलीकडेच कॅनेडियन समकक्ष मार्क कार्नी यांच्या निमंत्रणावरून कनानास्किस येथे झालेल्या G7 शिखर परिषदेच्या आंतरराष्ट्रीय कार्यक्रमात भाग घेतला. हरदीप सिंग नज्जर यांच्या हत्येत भारतीय सरकारी एजंटांचा हात असल्याचा आरोप कॅनडाचे माजी पंतप्रधान जस्टिन ट्रूडो यांनी केल्यानंतर नवी दिल्ली आणि ओटावामधील संबंध बिघडले असताना पंतप्रधानांचा हा दौरा झाला आहे.
आता, अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प, कॅनडाचे पंतप्रधान मार्क कार्नी, इटलीच्या पंतप्रधान जॉर्जिया मेलोनी यांच्यासह इतर जागतिक नेत्यांचा फोटो सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर व्हायरल झाला आहे ज्यामध्ये युजर्सनी पंतप्रधान मोदींच्या अनुपस्थितीकडे लक्ष वेधले आहे आणि असा दावा केला आहे की त्यांना “G7 शिखर परिषदेदरम्यान व्यासपीठावर जागा देण्यात आली नाही” आणि हा “भारतासाठी आणखी एक राजनैतिक धक्का” आहे. तथापि, न्यूजचेकरला हा दावा दिशाभूल करणारा असल्याचे आढळले.
अशा पोस्ट येथे, येथे आणि येथे पाहता येतील.
व्हायरल फोटोवर रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर आम्हाला G7 2025 शिखर परिषदेच्या अधिकृत वेबसाइटच्या मीडिया सेक्शनवर नेण्यात आले. त्यात व्हायरल इमेजमध्ये “G7 नेत्यांचा फॅमिली फोटो” म्हणून दाखवल्याप्रमाणे त्याच ठिकाणी त्याच जागतिक नेत्यांचे फोटो होते.
मल्टीमीडिया गॅलरीने “G7 वर्किंग सेशन: ग्लोबल इकॉनॉमिक आउटलुक” मधील छायाचित्रे देखील शेअर केली आहेत ज्यात व्हायरल फोटोमध्ये दिसणारे जागतिक नेतेच दिसत आहेत.
G7 मध्ये फ्रान्स, अमेरिका, ब्रिटन, जर्मनी, जपान, इटली आणि कॅनडा हे 7 सदस्य देश आणि युरोपियन युनियन आहेत, ज्याचे प्रतिनिधित्व युरोपियन कौन्सिल आणि युरोपियन कमिशनचे अध्यक्ष शिखर परिषदेत करतात. व्हायरल झालेल्या फोटोमध्ये फक्त G7 सदस्यांचे प्रमुख होते.
उल्लेखनीय म्हणजे, भारत हा G7 चा भाग नाही परंतु “आंतरराष्ट्रीय आउटरीच” कार्यक्रमाचा भाग म्हणून भारताला शिखर परिषदेत आमंत्रित करण्यात आले होते. भारताव्यतिरिक्त, कॅनडाने ऑस्ट्रेलिया, ब्राझील, मेक्सिको, दक्षिण आफ्रिका, युक्रेन आणि इतर देशांना 2025 च्या G7 शिखर परिषदेत आमंत्रित केले होते.
पंतप्रधानांनी त्यांच्या एक्स अकाउंटवर कॅनडामधील G7 शिखर परिषदेत इतर जागतिक नेत्यांसोबतचा फोटो शेअर केला. १८ जून २०२५ रोजी भारतीय परराष्ट्र मंत्रालयानेही तोच फोटो शेअर केला होता, ज्यामध्ये म्हटले होते, “जागतिक आव्हानांना तोंड देण्यासाठी आणि समान मूल्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी सामूहिक वचनबद्धता. G7 देशांच्या नेत्यांसह आणि आमंत्रित भागीदारांसह पंतप्रधान नरेंद्र मोदी.”
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी कॅनडामध्ये नुकत्याच झालेल्या G7 आउटरीच सत्रालाही संबोधित केले होते.
ज्येष्ठ पत्रकार सिद्धांत सिब्बल यांनी पुढे स्पष्ट केले की परंपरेनुसार “G7 चे 2 स्वरूप आहेत.” “दिवस 1: नेते (सदस्य) भेटीचे फोटो. दिवस 2: नेते (सदस्य) + आमंत्रित नेत्यांचे फोटो,” त्यांनी 18 जून 2025 रोजीच्या X पोस्टमध्ये म्हटले आहे आणि त्यातील छायाचित्रे शेअर केली आहेत.
आमच्या लक्षात आले की मागील वर्षांमध्येही फोटो सत्र अशाच स्वरूपात आयोजित केले गेले होते. २०२४ मध्ये इटलीमध्ये झालेल्या G7 शिखर परिषदेत, २०२३ मध्ये जपानमध्ये झालेल्या G7 शिखर परिषदेत आणि २०२२ मध्ये जर्मनीमध्ये झालेल्या G7 शिखर परिषदेत अशाच प्रकारचे फोटो काढण्यात आले होते.
शिखर परिषदेत भारताला दुर्लक्षित करण्यात आले या दाव्यात भर घालत, पंतप्रधान मोदी पत्रकारांना शिखर परिषदेच्या ठिकाणी आत जाऊ देत नाहीत का असे विचारत असलेला एक व्हिडिओ ऑनलाइन व्हायरल झाला आहे, ज्यामध्ये असा दावा आहे की कॅनडाने भारतीय माध्यमांना G7 शिखर परिषदेचे कव्हरेज करण्याची परवानगी दिली नाही.
अशा पोस्ट येथे, येथे आणि येथे पाहता येतील.
तथापि, न्यूजचेकरच्या तपासात असे दिसून आले की हा व्हिडिओ प्रत्यक्षात जर्मनीचा होता आणि तो चुकीच्या संदर्भाने शेअर करण्यात आला आहे.
क्लिप काळजीपूर्वक तपासल्यावर आम्हाला पंतप्रधानांच्या मागे असलेल्या गेटवर “sdamer platz” लिहिलेले दिसले.
याचा एक संकेत म्हणून, आम्ही गुगलवर “sdamer platz” आणि “PM Modi” शोधले ज्यामुळे आम्हाला मे २०२२ मध्ये जर्मनीतील बर्लिनमधील पॉट्सडेमर प्लॅट्झ येथील एका थिएटरमध्ये पंतप्रधानांनी भारतीय डायस्पोराला केलेल्या भाषणावरील अनेक रिपोर्ट मिळाले. असे रिपोर्ट येथे, येथे आणि येथे पाहता येतील.
हा कार्यक्रम २ मे २०२२ रोजी नरेंद्र मोदींच्या अधिकृत YouTube चॅनेलवर लाईव्ह स्ट्रीम करण्यात आला आणि त्यात ते व्हायरल क्लिपमध्ये असलेल्याच पोशाखात आहेत.
पुढे, आम्हाला आढळले की व्हायरल क्लिप २०२२ मध्ये पंतप्रधानांच्या बर्लिन भेटीदरम्यानची आहे, अनेक वृत्तसंस्थांनी याची बातमी प्रसारित केली असून येथे आणि येथे पाहता येईल.
उल्लेखनीय म्हणजे, कॅनडामधील G7 शिखर परिषदेत पंतप्रधान मोदींच्या सहभागाची अनेक दृश्ये ANI/DD या दोन्ही भारतीय वृत्तसंस्थांना श्रेय देऊन शेयर करण्यात आली आहेत.
यामुळेच आम्हाला हा दावा खोटा असल्याचे आढळले.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अलिकडेच झालेल्या G7 शिखर परिषदेच्या दरम्यान त्यांचे कॅनेडियन समकक्ष मार्क कार्नी यांच्याशी द्विपक्षीय बैठक घेतली. त्याच दरम्यान, कॅनेडियन नेते म्हणाले की, शिखर परिषदेत पंतप्रधान मोदींचे स्वागत करणे हा एक “मोठा सन्मान” आहे.
त्यांनी पुढे म्हटले की, भारत २०१८ पासून G7 शिखर परिषदेत सहभागी होत आहे आणि हे “तुमच्या देशाचे महत्त्व, तुमच्या नेतृत्वाचे महत्त्व आणि आम्ही एकत्रितपणे हाताळू इच्छित असलेल्या मुद्द्यांचे महत्त्व, ऊर्जा सुरक्षा, तुम्ही नेतृत्व करू इच्छित असलेल्या ऊर्जा संक्रमणापासून, कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या भविष्यापर्यंत, आंतरराष्ट्रीय दडपशाही, दहशतवादाविरुद्ध, इतर घटकांविरुद्ध आणि आपण एकत्र करू शकणाऱ्या कामापर्यंत…” या मुद्द्यांचे महत्त्व दर्शवते.
भारत आणि कॅनडाने दिल्ली आणि ओटावामधील उच्चायुक्तांना पुनर्स्थापित करण्यास आणि व्यापार करार, व्हिसा सेवा आणि इतर संवाद यंत्रणांसाठी चर्चा पुन्हा सुरू करण्यावर सहमती दर्शविली आहे.
त्यामुळे असा निष्कर्ष येतो की कॅनडामध्ये झालेल्या G7 शिखर परिषदेत पंतप्रधान मोदींना व्यासपीठावर येऊ दिले नाही हा व्हायरल दावा दिशाभूल करणारा आहे. व्हायरल फोटोमध्ये प्रत्यक्षात फक्त G7 सदस्यांचे नेतेच दिसतात.
Sources
Official Website Of 2025 G7 Summit In Canada
Facebook Post By Indian Ministry of External Affairs, Dated June 18, 2025
X Post By PM Narendra Modi, Dated June 18, 2025
X Post By Sidhant Sibal, Dated June 18, 2025
YouTube Video By Narendra Modi, Dated May 2, 2022
YouTube Video By The Lallantop, Dated May 4, 2025
Salman
July 3, 2025
Kushel Madhusoodan
July 2, 2025
Vasudha Beri
July 1, 2025