राजस्थानमधील कुस्ती सामन्याचा व्हिडिओ ‘अरावली बचाव आंदोलन’ म्हणून व्हायरल

अरावली पर्वतरांगांभोवती सुरू असलेल्या वादाच्या पार्श्वभूमीवर, सोशल मीडियावर एका टेकडी भागात मोठी गर्दी दिसत असलेला एक व्हिडिओ फिरत आहे. हा व्हिडिओ राजस्थानमधील अरावली बचाव आंदोलनाचा असल्याचा दावा केला जात आहे.

तथापि, आमच्या तपासात असे दिसून आले की व्हायरल झालेला व्हिडिओ अरावली पर्वतरांगांशी संबंधित कोणत्याही निषेधाचा नाही, तर ऑगस्टमध्ये राजस्थानच्या करौली जिल्ह्यातील करीरी गावात झालेल्या कुस्ती स्पर्धेसाठी जमलेल्या गर्दीचा आहे.

खरंच, अरावली पर्वतरांगांच्या व्याख्येबाबत अलीकडेच वाद निर्माण झाला आहे. प्रस्तावित व्याख्येनुसार, अरावली पर्वतरांग म्हणजे त्याच्या आसपासच्या क्षेत्रापेक्षा किमान १०० मीटर उंच असलेली टेकडी मानली जाईल, तर अरावली पर्वतरांगांमध्ये अशा दोन किंवा अधिक टेकड्या ५०० मीटरच्या परिघात असणे आवश्यक आहे.

हरियाणा आणि राजस्थानसह अनेक ठिकाणी या विरोधात निदर्शने सुरू झाली आहेत, जिथे पर्यावरण कार्यकर्ते आणि वकिलांनी पूर्ण संरक्षणाची मागणी केली आहे. निदर्शकांचे म्हणणे आहे की सुरक्षा मानके शिथिल केल्याने पर्यावरणीय संतुलन बिघडेल, प्रदूषण वाढेल आणि भूजल पुनर्भरण आणि वाळवंटीकरण रोखण्याच्या क्षमतेवर परिणाम होईल, ज्याचे परिणाम दिल्ली-एनसीआर, हरियाणा, राजस्थान आणि गुजरातपर्यंत होतील.

दरम्यान, इंस्टाग्रामवर एका युजरने व्हायरल व्हिडिओ शेअर केला आहे ज्यामध्ये कॅप्शन आहे, “जर सरकारने अरवली पर्वतांकडे पाहिले तर संपूर्ण राजस्थान रस्त्यावर येईल.” पोस्टची संग्रहित आवृत्ती येथे पाहता येईल. सोशल मीडियावर अशाच इतर पोस्ट देखील शेअर केल्या आहेत.

Fact Check/Verification

व्हायरल व्हिडिओच्या कीफ्रेम्सचा रिव्हर्स इमेज सर्च केल्यावर ३१ ऑगस्ट २०२५ रोजीचा एक इंस्टाग्राम पोस्ट समोर आला, ज्यामध्ये तोच व्हिडिओ होता. यावरून स्पष्ट होते की हा व्हिडिओ नोव्हेंबर २०२५ मध्ये सुरू झालेल्या अरवली टेकड्यांवरील वादाच्या आधीचा आहे. पोस्टच्या वर्णनात असे म्हटले आहे की हा व्हिडिओ करौली जिल्ह्यातील करिरी गावात झालेल्या राजस्थानच्या सर्वात मोठ्या कुस्ती स्पर्धेतील आहे.

हा व्हिडिओ राजस्थानमधील अरावली बचाव आंदोलनातील आहे का?

या माहितीच्या आधारे, आम्ही संबंधित कीवर्ड वापरून YouTube वर शोध घेतला. आम्हाला ३१ ऑगस्ट २०२५ रोजी जगत तक न्यूज आणि राजस्थान टीव्ही न्यूजच्या YouTube चॅनेलवर अपलोड केलेले व्हिडिओ आढळले. या व्हिडिओंमध्ये, कुस्तीगीर कुस्ती खेळताना दिसतात, तर त्यांना पाहणाऱ्या लोकांची गर्दी, तसेच मैदानावर आणि आजूबाजूच्या इमारतींवर पोस्टर्स व्हायरल व्हिडिओमध्ये दिसत आहेत.

याव्यतिरिक्त, दैनिक भास्करमधील ऑगस्ट महिन्यातील एका वृत्तात असे म्हटले आहे की ही कुस्ती स्पर्धा दरवर्षी भैरव बाबा लक्खी मेळ्यादरम्यान करिरी गावात आयोजित केली जाते. उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, पंजाब, हरियाणा आणि राजस्थानमधील प्रसिद्ध कुस्तीगीर यात सहभागी होतात. तोडाभीम उपविभाग मुख्यालयाजवळ स्थित, ही स्पर्धा केवळ तोडाभीम प्रदेशातच नव्हे तर राजस्थानमधील सर्वात मोठी कुस्ती स्पर्धा मानली जाते. ही स्पर्धा टेकड्यांनी वेढलेल्या मैदानात होते.

Conclusion

हे स्पष्ट आहे की व्हायरल झालेला व्हिडिओ ऑगस्ट २०२५ मध्ये राजस्थानमधील करौली जिल्ह्यातील करीरी गावात झालेल्या कुस्ती स्पर्धेदरम्यान जमलेल्या गर्दीचा आहे, आणि अरावली टेकड्यांबाबत कोणत्याही निषेधाचा नाही.

Sources
Patrika report, dated Dec 22, 2025
ABP Live report, dated Dec 21, 2025
Hindustan Times report, dated Dec 21, 2025
Navbharat Times report, dated Dec 21, 2025
Instagram post, dated August 31, 2025
YouTube videos published by Jagat Tak News and Rajasthan TV News on August 31, 2025
Dainik Bhaskar report, dated Aug 31, 2025