पाकिस्तानी नेते बिलावल भुट्टो ने म्हटले की, आमचे लोक भारतीय संसदेत बसले आहेत?

संसदेत ऑपरेशन सिंदूरवरील चर्चेनंतर, पाकिस्तानी नेते बिलावल भुट्टो यांचा एक व्हिडिओ शेअर केला जात आहे ज्यामध्ये त्यांनी म्हटले आहे की आमचे लोक भारतीय संसदेत बसले आहेत.

तथापि, आमच्या तपासात आम्हाला आढळले की व्हायरल व्हिडिओमध्ये असलेला ऑडिओ एआय जनरेटेड आहे. बिलावल भुट्टो यांनी ७ मे २०२५ रोजी पाकिस्तानच्या संसदेत दिलेल्या भाषणात असे काहीही म्हटले नव्हते.

व्हायरल व्हिडिओ ४७ सेकंदांचा आहे. ज्याच्या सुरुवातीला पाकिस्तानी नेते बिलावल भुट्टो यांचे भाषण आहे आणि नंतरच्या भागात काँग्रेस खासदार गौरव गोगोई यांचे भाषण आहे. त्यांच्या भाषणात, बिलावल असे म्हणताना ऐकू येतात की “रात्रीच्या अंधारात कोण हल्ला करतो? आम्ही भारताच्या पंतप्रधानांच्या समोर त्यांच्या संसदेत आमचा प्रोपोगंडा सांगायला लावू शकतो. रात्रीच्या अंधारात कोण हल्ला करतो? आमचे लोक त्यांच्या संसदेत बसले आहेत”.

यानंतर जोरहाटचे काँग्रेस खासदार गौरव गोगोई असे म्हणताना ऐकू येतात की, “पाच-सहा विमाने पडली आहेत. प्रत्येक विमानाची किंमत कोट्यवधी, अब्जावधी, लाखो रुपये आहे. म्हणूनच आम्हाला जाणून घ्यायचे आहे. राजनाथ सिंह जी, आज आम्हाला स्पष्टपणे सांगा. आज तुम्ही सांगा की किती लढाऊ विमाने पडली? आमच्यात ते धाडस आहे”.

हा व्हिडिओ कॅप्शनसह अनेक एक्स अकाउंटवरून शेअर करण्यात आला आहे.

Fact Check/Verification

‘आमचे लोक भारतीय संसदेत बसले आहेत’ असे बिलावल भुट्टो म्हणत आहेत या दाव्यासह शेअर केला जात असलेल्या या व्हिडिओची चौकशी करण्यासाठी, आम्ही प्रथम बिलावल भुट्टो यांच्या पक्षाच्या पाकिस्तान पीपल्स पार्टीच्या फेसबुक अकाउंटचा शोध घेतला आणि तिथे ७ मे २०२५ रोजी अपलोड केलेला एक व्हिडिओ आढळला. जो व्हायरल व्हिडिओचा मोठा व्हर्जन असल्याचे दिसून आले.

सुमारे ७ मिनिटांच्या भाषणाच्या सुरुवातीच्या भागात, आम्हाला पाकिस्तानी नेते बिलावल भुट्टो यांचे एक विधान ऐकायला मिळाले ज्यामध्ये ते असे म्हणताना ऐकू येतात की, रात्रीच्या अंधारात कोण हल्ला करतो? तथापि, या व्यतिरिक्त, त्यांनी त्यांच्या भाषणात असे म्हटले नाही की आमचे लोक भारतीय संसदेत बसले आहेत किंवा त्यांनी असे म्हटले नाही की आम्ही भारतीय पंतप्रधानांना आमचा प्रोपोगंडा ऐकवू शकतो.

खरं तर, भारताने केलेल्या ऑपरेशन सिंदूरवर पाकिस्तानी संसदेत भाषण देताना ते म्हणाले, “काल रात्री भारताने केलेल्या या भ्याड हल्ल्यात शहीद झालेल्या पुरुष, महिला, मुले. या भ्याड हल्ल्यात, आम्ही त्या घटनेवर केवळ शोक व्यक्त करत नाही, तर या कठीण काळात त्या शहीदांच्या कुटुंबांसोबत देखील उभे आहोत. हे त्यांचे रक्त आहे, ते युद्धादरम्यान मारले गेले नाहीत, अध्यक्ष महोदय. हे शहीद भारताने दाखवलेल्या क्रूर आक्रमकतेचे थेट परिणाम होते. अध्यक्ष महोदय, यावर आपण काय म्हणू शकतो?”

पुढे ते म्हणतात, “रात्रीच्या अंधारात कोण हल्ला करतो? चोर रात्रीच्या अंधारात हल्ला करतात. भित्रे रात्रीच्या अंधारात हल्ला करतात. जर त्यांच्यात हिंमत असती तर त्यांनी दिवसा येऊन युद्ध पुकारले असते. त्यांनी आमच्या सैनिकांना तोंड दिले असते, आमच्या आवाजांना तोंड दिले असते. पण या भित्र्यांनी रात्रीच्या अंधारात निहत्था मुलांना लक्ष्य केले आहे, केवळ आम्ही त्यांचा निषेध करतोच, पण संपूर्ण जग त्यांचा निषेध करते, अध्यक्ष महोदय”.

आम्ही पुढचा भाग काळजीपूर्वक ऐकला आणि असे आढळले की त्यांनी असे काहीही म्हटले नाही की आमचे लोक भारताच्या संसदेत बसले आहेत.

याशिवाय, आम्हाला पीटीव्ही-संसदच्या वेबसाइटवर ७ मे २०२५ रोजी एक व्हिडिओ लाईव्ह देखील आढळला. सुमारे १ तास ३२ मिनिटांच्या व्हिडिओमध्ये, आम्हाला बिलावल भुट्टो यांचे ३९ मिनिटे ते ४७ मिनिटांच्या दरम्यानचे भाषण आढळले. या व्हिडिओमध्ये देखील, व्हायरल व्हिडिओमध्ये असलेले विधान उपस्थित नव्हते.

आमच्या तपासात, आम्ही व्हायरल व्हिडिओमधील ऑडिओ एआय जनरेटेड आहे का हे देखील शोधण्याचा प्रयत्न केला. यासाठी, आम्ही एआय डिटेक्शन टूल HIVE Moderation वापरला आणि या टूलने ऑडिओ डीपफेक असण्याची ८८.३% शक्यता दर्शविली.

त्याच वेळी, ऑडिओ Deepfake Detection Tool, Resemble AI ने देखील व्हिडिओमधील ऑडिओ बनावट असल्याचे निदर्शनास आणून दिले.

याशिवाय, व्हायरल व्हिडिओमध्ये असलेल्या या भाषणाव्यतिरिक्त, बिलावलने इतर कोणत्याही विधानात किंवा भाषणात हे म्हटले आहे का हे देखील आम्ही शोधण्याचा प्रयत्न केला. परंतु आम्हाला यासंबंधी कोणताही विश्वसनीय मीडिया रिपोर्ट सापडला नाही.

तपासादरम्यान, आम्हाला असेही आढळून आले की व्हायरल व्हिडिओमध्ये उपस्थित असलेले काँग्रेस खासदार गौरव गोगोई यांचे भाषण २८ जुलै २०२५ रोजी लोकसभेत ऑपरेशन सिंदूरवरील चर्चेतील आहे. त्यांनी म्हटले होते की, “अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांनी आजपर्यंत २६ वेळा सांगितले आहे की त्यांनी भारत आणि पाकिस्तानला व्यापाराबाबत इशारा दिला आहे आणि दोघांनाही हे युद्ध सोडण्यास भाग पाडले आहे. आज राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प स्वतः म्हणतात की पाच-सहा जेट विमाने पडली आहेत. प्रत्येक जेटची किंमत कोटी-कोटी, अब्जावधी आणि लाखो रुपये आहे. म्हणूनच आम्हाला जाणून घ्यायचे आहे”.

ते पुढे म्हणतात, “आज राजनाथ सिंह जी यांनी आम्हाला स्पष्टपणे सांगावे. देशावर विश्वास ठेवा. देशाला सत्य ऐकण्याची हिंमत आहे. आज आम्हाला सांगा की किती लढाऊ विमाने पाडली गेली? आमच्यात ते धाडस आहे कारण ही माहिती, हे सत्य फक्त देशातील नागरिकांसाठी नाही, आम्हाला ही माहिती आणि हे सत्य देशाच्या सैनिकांनाही द्यायचे आहे. आज त्यांनाही खोटे सांगितले जात आहे. त्यांच्यातही गोंधळ पसरवला जात आहे. आम्हाला त्यांचे सत्य आज सभागृहात आणायचे आहे.”

Conclusion

आमच्या तपासात सापडलेल्या पुराव्यांवरून हे स्पष्ट होते की, बिलावल भुट्टो भारतीय संसदेत आमचे लोक बसले आहेत असे म्हणत आहेत या दाव्यासह शेअर केला जात असलेला व्हिडिओमधील ऑडिओ एआयने तयार केलेला आहे.

Our Sources
Video Posted by PPP on 7th May 2025
Video streamed by PTV Youtube account on 7th May 2025
Analysis by Deepfake Detection Tool