सुंठ कोरोनव्हायरस रोखण्यास मदत करते असा दावा असणारे व्हायरल व्हॉट्सअॅप फॉरवर्डन न्यूजचेकरला एका वाचकाने पाठवले आहे. सुंठ, तिच्या “क्षारीय गुणधर्मांमुळे” कोरोनाव्हायरसचा संसर्ग होण्यापासून रोखू शकते, असा दावा करणारा एका व्यक्तीचा व्हिडिओ सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर मोठ्या प्रमाणावर शेअर केला जात आहे. हाच व्हिडिओ ट्विटर आणि फेसबुकसह सोशल मीडियावरही शेअर करण्यात आला आहे. न्यूजचेकरला हा दावा असत्य असल्याचे आढळले आहे.
व्हायरल व्हिडिओ मेसेजची सुरुवात एका वृद्ध माणसाने विषाणूच्या ओमिक्रॉन प्रकाराच्या झपाट्याने पसरण्याच्या चिंतेवर प्रकाश टाकून होते, जो कोरोनाव्हायरस संसर्ग रोखू शकणार्‍या ‘सोप्या उपाया’बद्दल विस्ताराने सांगतो – ‘सुंठ किंवा वाळलेल्या आल्याची पावडर’. याला ‘वैज्ञानिक’ म्हणत, तो माणूस स्पष्ट करतो की त्याच्या दाव्याचे कारण म्हणजे कोरडे आले, अल्कधर्मी असल्याने, आम्लयुक्त आणि कमी pH मूल्य असलेले संक्रमण नष्ट करू शकते. ‘विषाणू नाकपुड्यांमधून घशात आणि फुफ्फुसात जातो’, ते स्पष्ट करतात, सुंठ हुंगल्याने नाकातील विषाणू श्वसनमार्गामध्ये पुढे जाण्यापासून रोखता येते.
न्यूजचेकरला अशा अनेक सोशल मीडिया पोस्ट आढळल्या ज्यात असा दावा केला आहे की कोरोनव्हायरस विरूद्ध सुंठ हुंगणे हा एक प्रभावी उपाय आहे.
आम्हाला आमच्या WhatsApp हेल्पलाईनवर (+91 9999499044) हाच व्हिडीओ प्राप्त झाला असून त्यात तथ्य पडताळणीची विनंती केली आहे.
पीएच मूल्य म्हणजे काय?
पीएच मूल्य हे पदार्थ किती अम्लीय किंवा मूलभूत आहे याचे मोजमाप आहे-कमी पीएच मूल्य अम्लीय संयुग दर्शवते आणि उच्च पीएच मूलभूत संयुग दर्शवते. स्केल 0 ते 14 पर्यंत आहे आणि 7 तटस्थ आहे.
Fact check/verification
सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म आणि Google वर ‘Snorting dried ginger’ या शब्दांचा कीवर्ड शोध घेऊन न्यूजचेकरने तथ्य तपासण्यास सुरुवात केली ज्यामुळे आम्हाला अनेक पोस्ट्स आढळल्या ज्यात व्हायरल व्हिडिओमधील व्यक्तीची ओळख प्रख्यात न्यूरोलॉजिस्ट डॉ सुशील रझदान म्हणून झाली तर काही इतरांनी प्रसिद्ध पल्मोनोलॉजिस्ट डॉ जरीर उडवाडिया म्हटले आहे.
न्यूजचेकरने डॉ. सुशील रझदान आणि डॉ. झरीर उडवाडिया या दोघांचेही फोटो पाहिले आणि आढळले की या दोघांचेही फोटो व्हायरल फोटोत दिसलेल्या माणसाशी जुळत नाहीत.
पुढे, आम्हाला काश्मिरी मीडिया आउटलेट्सवर अनेक व्हिडिओ आणि अहवाल सापडले, जिथे डॉक्टर रझदान यांनी स्पष्ट केले होते की व्हायरल व्हिडिओमधील व्यक्ती ते नाहीत तसेच त्यांनी लोकांना कोरोनाव्हायरस प्रोटोकॉलचे पालन करण्याची विनंती केली आहे.
व्हायरल व्हिडिओमध्ये केलेल्या दाव्यांबद्दल अधिक चौकशी करताना, न्यूजचेकरला अनेक रिपोर्ट्स सापडले ज्यात ज्यासिद्धांत खोडून काढला की आले कोरोनाव्हायरस रोखण्यात मदत करू शकते.
यूएसच्या ’ National Academies for Science, Engineering and Medicine reads “मध्ये प्रकाशित झालेल्या कोविडवरील एक मिथक बस्टरमध्ये असे लिहिले आहे की “आले खाणे खाणे असो, आल्याचा चहा पिणे असो, आल्याच्या कॅप्सूल घेतल्याने किंवा हुंगणे किंवा तुमच्या जेवणात आल्याची पावडर घालणे असो- याने कोरोना प्रतिबंधित होणार नाही. विषाणूजन्य संसर्ग तुमच्या शरीरात पसरतो जेव्हा विषाणू तुमच्या पेशींमध्ये प्रवेश करतो आणि स्वतःच्या प्रती बनवतो आणि नंतर त्या प्रती नवीन पेशींमध्ये प्रवेश करतात आणि प्रक्रिया पुन्हा करतात. आले तुमच्या शरीरातील विषाणू नष्ट करणार नाही किंवा कॉपी करण्याची प्रक्रिया थांबवणार नाही.”
आल्याच्या दाव्याच्या क्षारीयतेबद्दल, पत्रकारांसाठी आरोग्य संसाधन साइट, हेल्थ डेस्क, द्वारे, म्हणते, “विषाणू पाण्यावर आधारित नसल्यामुळे, pH स्केल कोरोनाव्हायरस SARS-CoV-2, COVID-19 याला लागू होत नाही. काही आजार किंवा औषधांमुळे आपल्या शरीरात रक्तातील पीएच पातळी वाढू शकते किंवा कमी होऊ शकते, परंतु नियमित आहाराचा भाग म्हणून खाल्लेल्या पदार्थांचा रक्त पीएचवर लक्षणीय परिणाम होत नाही. लाळ आणि मूत्र पीएच आहाराच्या प्रतिसादात बदलू शकतात, परंतु हे बदल व्यक्तीपरत्वे बदलू शकतात आणि ते COVID-19 ला प्रतिबंधित किंवा बरे करणार नाहीत.
Conclusion
सुंठ पावडर हुंगल्याने कोविडला त्याच्या अल्कधर्मी स्वरूपामुळे रोखता येते, असा दावा करणा-या व्हायरल फॉरवर्डमधील दावा खोटा आहे.
Result: Fabricated/False content
Source
National Academies for Science, Engineering and Medicine reads
कोणत्याही संशयास्पद बातमीच्या पडताळणीसाठी आम्हाला [email protected] वर ईमेल करा अथवा 9999499044 या व्हाट्सएप्प नंबरवर मॅसेज पाठवा.
