Authors
Vasudha noticed the growing problem of mis/disinformation online after studying New Media at ACJ in Chennai and became interested in separating facts from fiction. She is interested in learning how global issues affect individuals on a micro level. Before joining Newschecker’s English team, she was working with Latestly.
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
फोटोत माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंग सोनिया गांधी यांच्या पायाला स्पर्श करीत आहेत.
Fact
काँग्रेसच्या प्रतिनिधीला मनमोहन सिंग असे सांगत हा दावा करण्यात आला आहे.
गेल्या आठवड्यात डॉ मनमोहन सिंग यांच्या निधनानंतर, भाजप आणि काँग्रेसमध्ये शब्दयुद्ध सुरू झाले आणि दोन्ही पक्षांनी एकमेकांवर माजी भारतीय पंतप्रधानांचा अनादर केल्याचा आरोप केला. मनमोहन सिंग सोनिया गांधींच्या पायाला स्पर्श करताना दाखविणारे छायाचित्र असा दावा करण्यात आला आहे.
राहुल गांधी यांनी अंत्यसंस्कारासाठी स्वतंत्र जागा न देऊन सिंग यांचा “अपमान” केल्याचा आरोप केला, तर जे पी नड्डा यांनी त्यांच्या राजकीय अजेंडा पूर्ण करण्यासाठी “दुःखाचा क्षण” वापरल्याबद्दल काँग्रेस नेत्यांवर टीका केली. नड्डा यांनी काँग्रेसवर “पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांच्यावर सोनिया गांधींना ‘सुपर पीएम’ म्हणून बसवून पंतप्रधानपदाच्या प्रतिष्ठेला कलंक लावल्याचा आरोपही केला.
या पार्श्वभूमीवर, भारताचे माजी पंतप्रधान दिवंगत मनमोहन सिंग सोनिया गांधींच्या पायाला स्पर्श करताना दाखवणारे एक छायाचित्र सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर व्हायरल झाले आहे.
अशा पोस्ट इथे, इथे आणि इथे बघता येतील.
न्यूजचेकरला आमच्या व्हॉट्सॲप टिपलाइनवर (+91-9999499044) समान दावा प्राप्त झाला असून तथ्य तपासण्याची विनंती करण्यात आली आहे.
Fact Check/ Verification
व्हायरल फोटोचे काळजीपूर्वक विश्लेषण केल्यावर, आम्हाला स्क्रीनच्या उजव्या कोपऱ्यात स्टॉक इमेज वेबसाइट Getty Images चा वॉटरमार्क दिसला.
एक सुगावा घेऊन, आम्ही गेटी इमेजेसच्या अधिकृत वेबसाइटवर “काँग्रेस,” “सोनिया गांधी” आणि “पाय” हे कीवर्ड पाहिले, ज्यात व्हायरल छायाचित्र आले. “नवी दिल्लीत भारतीय युवक काँग्रेसच्या निवडून आलेल्या पदाधिकाऱ्यांच्या राष्ट्रीय स्तरावरील अधिवेशनादरम्यान काँग्रेसचे सरचिटणीस राहुल गांधी पाहत असताना एका प्रतिनिधीने सोनिया गांधींच्या पायाला स्पर्श केला,” असे त्याचे वर्णन आहे. ही प्रतिमा 29 नोव्हेंबर 2011 रोजी घेण्यात आली होती आणि ती “Getty Images द्वारे शेखर यादव/The India Today Group” असे श्रेय देत अपलोड केली आहे.
आम्हाला गेटी इमेजेसवर सूचीबद्ध केलेल्या या अधिवेशनातील इतर अनेक छायाचित्रे सापडली आहेत ज्यात मनमोहन सिंग निळी पगडी घातलेले आहेत.
28-29 नोव्हेंबर 2011 रोजी दिल्ली येथे भारतीय युवक काँग्रेसच्या निवडून आलेल्या पदाधिकाऱ्यांची राष्ट्रीय परिषद आयोजित करण्यात आली होती. या कार्यक्रमाला डॉ.मनमोहन सिंग, सोनिया गांधी आणि इतर काँग्रेस नेते उपस्थित होते. व्हायरल झालेले छायाचित्र त्याच अधिवेशनातील आहे.
हिंदुस्तान टाईम्सच्या 29 नोव्हेंबर 2011 रोजीच्या एका बातमीत या कार्यक्रमातील अनेक चित्रे आहेत. या छायाचित्रांमध्येही मनमोहन सिंग या व्हायरल इमेजमध्ये सोनिया गांधींच्या पायांना स्पर्श करताना दिसणाऱ्या व्यक्तीपेक्षा वेगळ्या पोशाखात दिसले.
कार्यक्रमातील इतर प्रतिमा येथे, येथे आणि येथे पाहिल्या जाऊ शकतात.
30 नोव्हेंबर 2011 रोजी भारतीय युवक काँग्रेसच्या कार्यक्रमातील मनमोहन सिंग यांचे भाषण अधिकृत YouTube चॅनेलवर अपलोड केलेले आहे.
Conclusion
त्यामुळे भारताचे माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंग यांना सोनिया गांधी यांच्या पायाला स्पर्श करताना दाखवल्याचा दावा करणाऱ्या व्हायरल पोस्ट खोट्या असल्याचे आढळून आले.
Result: False
Sources
Getty Images
Report By Hindustan Times, Dated November 29, 2011
(हे आर्टिकल न्यूजचेकर इंग्रजीसाठी सर्वप्रथम वसुधा बेरी यांनी केले आहे.)
कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा
Authors
Vasudha noticed the growing problem of mis/disinformation online after studying New Media at ACJ in Chennai and became interested in separating facts from fiction. She is interested in learning how global issues affect individuals on a micro level. Before joining Newschecker’s English team, she was working with Latestly.
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
