नागपूरमध्ये हिंसाचार झाला तेव्हा आरएसएस नेते इंद्रेश कुमार इफ्तार पार्टी करत होते, असा दावा करत सोशल मीडियावर एका इफ्तार पार्टीचा व्हिडिओ व्हायरल होत आहे.

तथापि, आमच्या तपासात आम्हाला आढळले की व्हायरल झालेला व्हिडिओ नागपूर हिंसाचाराच्या दोन दिवस आधी १५ मार्च रोजी दिल्लीतील निजामुद्दीन येथे आयोजित केलेल्या इफ्तार पार्टीचा आहे, ज्यामध्ये संघ प्रचारक आणि मुस्लिम राष्ट्रीय मंचचे मुख्य संरक्षक डॉ. इंद्रेश कुमार सहभागी झाले होते.

१७ मार्च रोजी, छत्रपती संभाजीनगर जिल्ह्यातील औरंगजेबाची कबर पाडण्याच्या मागणीसाठी झालेल्या निदर्शनादरम्यान धार्मिक चिन्हाचा अपमान झाल्याची अफवा पसरल्यानंतर नागपूरच्या महाल परिसरात हिंसाचार उसळला. नागपूरच्या महाल भागात झालेल्या हिंसाचारात अनेक दुकानांची तोडफोड करण्यात आली आणि वाहनांना आग लावण्यात आली. या हिंसाचार प्रकरणात नागपूर पोलिसांनी सुमारे सहा एफआयआर नोंदवले आहेत.

व्हायरल झालेला व्हिडिओ सुमारे पाच मिनिटांचा आहे, ज्यामध्ये आरएसएस प्रचारक इंद्रेश कुमार आणि मौलाना उमर मोहम्मद इलियासी एकमेकांना खजूर खाऊ घालताना दिसत आहेत. यादरम्यान इंद्रेश कुमार व्होट बँकेच्या राजकारणावर हल्ला करतानाही ऐकू येतात. या कार्यक्रमात अल्पसंख्याक आयोगाचे उपाध्यक्ष इक्बाल सिंग लालपुरा हे देखील उपस्थित आहेत. व्हिडिओमध्ये एएनआय या वृत्तसंस्थेचा लोगो देखील आहे.

हा व्हिडिओ X वर व्हायरल दाव्यासह शेअर करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये कॅप्शन आहे, “जिस रात नागपुर मे हिन्दुओ के घरो और गाड़ियों क़ो चिन्हित कर के जलाया जा रहा था. उस रात RSS के इंद्रेश कुमार भाइयों के झूठे खजूर चाट रहे थे”.

हा व्हिडिओ फेसबुकवरही व्हायरल कॅप्शनसह शेअर करण्यात आला आहे.

Fact Check/Verification

नागपूरमधील हिंसाचाराच्या वेळी आरएसएस नेते इंद्रेश कुमार यांनी इफ्तार पार्टी आयोजित केल्याच्या व्हायरल दाव्यासह शेअर होणाऱ्या व्हिडिओची चौकशी करत असताना, आम्ही कीवर्ड सर्च केला आणि हा व्हिडिओ १६ मार्च २०२५ रोजी एएनआय या वृत्तसंस्थेच्या फेसबुक अकाउंटवरून अपलोड केलेला आढळला. “Iftar Party में शामिल हुए RSS नेता Indresh Kumar, Dr Umer Ahmed Ilyasi को खुलवाया रोजा” या कॅप्शनसह हा व्हिडिओ अपलोड करण्यात आला होता.

यानंतर आम्ही संघ प्रचारक इंद्रेश कुमार यांचे फेसबुक अकाउंटही शोधले. या काळात, आम्हाला १६ मार्च २०२५ रोजी केलेली एक पोस्ट सापडली, ज्यामध्ये या इफ्तार पार्टीशी संबंधित अनेक छायाचित्रे होती.

त्याच पोस्टमध्ये, आम्हाला या कार्यक्रमासाठी जारी केलेले निमंत्रण पत्र देखील सापडले, ज्यामध्ये असे म्हटले होते की “ही इफ्तार पार्टी १५ मार्च रोजी संध्याकाळी दिल्लीतील निजामुद्दीन पश्चिम येथील कम्युनिटी सेंटरमध्ये आयोजित करण्यात आली होती. इंद्रेश कुमार प्रमुख पाहुणे होते, दिल्लीचे आमदार तरविंदर सिंग मारवाह आणि अल्पसंख्याक आयोगाचे उपाध्यक्ष इकबाल सिंग सन्माननीय पाहुणे होते आणि इमाम डॉ. उमर अहमद इलियासी विशेष पाहुणे होते.

यानंतर, आम्ही आमची चौकशी पुढे नेली आणि ही इफ्तार पार्टी आयोजित करणाऱ्या डॉ. शालिनी अली यांच्याशीही संपर्क साधला. डॉ. शालिनी यांनी व्हायरल दाव्याचे खंडन केले आणि म्हटले की, “ही इफ्तार पार्टी १५ मार्च रोजी संध्याकाळी दिल्लीतील निजामुद्दीन येथे आयोजित करण्यात आली होती, तर १७ मार्च रोजी नागपूरमध्ये हिंसाचार झाला होता. इमाम उमर अहमद इलियासी देखील इंद्रेश कुमार यांच्यासोबत या इफ्तार पार्टीला उपस्थित होते”.

आमच्या चौकशीत आम्ही इंद्रेश कुमारशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्नही केला आहे. त्यांनी प्रतिसाद दिल्यानंतर लेख अपडेट केला जाईल.

Conclusion

नागपूर हिंसाचाराच्या वेळी आरएसएस नेते इंद्रेश कुमार यांनी इफ्तार पार्टी केल्याच्या दाव्यासह व्हायरल होत असलेला व्हिडिओ प्रत्यक्षात हिंसाचाराच्या दोन दिवस आधी दिल्लीत झालेल्या इफ्तार पार्टीचा आहे.

Our Sources

Video Report uploaded on ANI Facebook account on 16th March 2025
Facebook Post by Indresh Kumar on 16th March 2025
Telephonic Conversation with Organizer Dr Shalini Ali