Fact Check
ऑपरेशन सिंदूर नंतर अमेरिकेत जाऊन शशी थरूर यांनी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्पवर टीका केली?

Claim
ऑपरेशन सिंदूर नंतर अमेरिकेत जाऊन शशी थरूर यांनी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्पवर टीका केली.
Fact
नाही, हा व्हिडिओ जुना आहे.
काँग्रेस खासदार शशी थरूर यांचा एक व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे, ज्यामध्ये असा दावा केला जात आहे की ते ऑपरेशन सिंदूर नंतर अमेरिकेला गेले होते आणि त्यांनी अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यावर टीका केली होती.
काँग्रेस खासदार शशी थरूर हे ऑपरेशन सिंदूर आणि दहशतवादाविरुद्धच्या भारताच्या लढाईबद्दल माहिती देण्यासाठी जगातील अनेक देशांमध्ये गेलेल्या शिष्टमंडळांपैकी एकाचे नेतृत्व देखील करत आहेत. या दौऱ्यात हे शिष्टमंडळ प्रथम अमेरिकेत पोहोचले आहे. त्यानंतर हे शिष्टमंडळ अमेरिकन खंडातील इतर देश, गयाना, पनामा, ब्राझील आणि कोलंबिया येथेही जाणार आहे.
व्हायरल होत असलेला व्हिडिओ सुमारे १ मिनिट १६ सेकंदांचा आहे, ज्यामध्ये शशी थरूर माजी अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष बिल क्लिंटन, बराक ओबामा आणि बुश यांचा उल्लेख करतात आणि म्हणतात की त्या लोकांमध्ये काही खासियत होती जी या सज्जनामध्ये कमी दिसून येते.
हा व्हिडिओ X वर शेअर करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये असे म्हटले आहे की, “वाह, शशी थरूर यांचे धाडस कौतुकास्पद आहे. अमेरिकेत बसून शशी थरूर यांनी अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांना योग्य उत्तर दिले आहे. व्वा, खूप छान शशी थरूर जी”.
तथापि, आमच्या तपासात आम्हाला आढळले की हा व्हिडिओ अलीकडील नाही, तर १० सप्टेंबर २०२४ रोजी न्यू यॉर्क, अमेरिकेत झालेल्या जयपूर साहित्य महोत्सवातील आहे. त्यावेळी अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प नव्हते तर जो बायडेन होते.

याशिवाय, हा व्हिडिओ फेसबुकवर अशाच एका कॅप्शनसह शेअर करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये लिहिले आहे की, “काँग्रेस नेते शशी थरूर यांनी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांना वर्गहीन, अनिर्णयशील आणि कोणताही सन्मान नसलेले असे वर्णन केले आहे. शशी थरूर ट्रम्प यांना त्यांच्या समजणाऱ्या भाषेत उत्तर देत आहेत. मोदीजींना प्रश्न पडत असेल की मी त्यांना शिष्टमंडळात का पाठवले”.

Fact Check/Verification
शशी थरूर यांनी अमेरिकेत जाऊन अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यावर टीका केल्याच्या दाव्यासह व्हायरल झालेल्या या व्हिडिओची चौकशी करण्यासाठी, प्रथम कीवर्ड सर्च केल्यावर आम्हाला १२ सप्टेंबर २०२४ रोजी एशिया सोसायटी नावाच्या यूट्यूब अकाउंटवरून अपलोड केलेला एक व्हिडिओ सापडला.

व्हिडिओच्या शीर्षक आणि वर्णनानुसार, हा व्हिडिओ अमेरिकेतील न्यू यॉर्क येथे आयोजित जयपूर साहित्य महोत्सव २०२४ दरम्यानचा आहे. ज्यामध्ये इंडिया टुडे ग्रुपचे अरुण पुरी यांनी काँग्रेस खासदार शशी थरूर यांच्याशी संवाद साधला. यादरम्यान अरुण पुरी यांनी त्यांना काही महिन्यांनी होऊ घातलेल्या २०२४ च्या अमेरिकन राष्ट्रपती निवडणुकीबद्दल आणि त्याचा भारतावर होणाऱ्या परिणामांबद्दल प्रश्न विचारले होते. यासोबतच, त्यांना तत्कालीन डेमोक्रॅटिक पक्षाच्या अध्यक्षीय उमेदवार कमला हॅरिस आणि रिपब्लिकन उमेदवार डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याबद्दल शशी थरूर यांचे मत जाणून घ्यायचे होते.
अरुण पुरी यांनी शशी थरूर यांना डोनाल्ड ट्रम्पबद्दल एक प्रश्न विचारला होता आणि म्हटले होते, “तुम्हाला ट्रम्पबद्दल काय वाटते? तुम्ही जास्त राजनैतिक न होता तुमच्या स्वतःच्या शैलीत त्यांच्याबद्दल एक शब्दही बोलू शकता का?” यावर शशी थरूर म्हणाले, “मी “अशिष्ट” म्हणणार होतो पण ते थोडे असभ्य वाटले. पहा, विशेषतः जेव्हा मला भारतीय संसदेचा सदस्य म्हणून ओळख करून देण्यात आली तेव्हा इतर देशांच्या नेत्यांवर त्यांच्याच भूमीवर भाष्य करणे आपले काम नाही. पण असे म्हटल्यावर, हे देखील खरे आहे की लोकांच्या स्वतःच्या राजकीय आवडी असतात आणि माझ्या कोणत्याही राजकीय आवडी नाहीत कारण मी येथे कर भरत नाही. ते कमी आहेत की जास्त याची मला पर्वा नाही, मी येथे इमिग्रेशन शोधत नाही. मला असे करण्याचा अधिकार असतानाही मी ते केले नाही. म्हणून इमिग्रेशनवरील त्यांची भूमिका मला काळजीत नाही. हे इतर मुद्दे आहेत, या सभागृहातील प्रत्येकाला धोरणात्मक बाबींवर त्यांच्या स्वतःच्या आवडी निवडण्याचा अधिकार आहे.
ते पुढे म्हणतात, “पण वैयक्तिकरित्या मला त्यांचे वर्तन अमेरिकन राजकीय व्यक्तिमत्त्वात पाहण्याइतके आरामदायक किंवा आनंददायी वाटत नाही. मी अमेरिकेत असताना चार-पाच अमेरिकन राष्ट्रपतींना भेटण्याचे भाग्य मला मिळाले आहे. बुश, क्लिंटन आणि ओबामा यांच्याशीही सविस्तर संभाषण केले आणि ओबामा यांच्याशीही खूप थोडक्यात बोललो. हे सर्व लोक एका विशेष श्रेणीतील होते आणि त्यांच्यात एक वेगळेपणा होता. हे राजकारण नाही, कारण त्या यादीत दोन रिपब्लिकन आणि दोन डेमोक्रॅट होते. पण त्यांच्याकडे एक विशेष राजकीय वजन, राजनैतिक प्रतिष्ठा आणि बौद्धिक पातळी होती, जी मला या गृहस्थामध्ये फार कमी दिसते. हे माझे वैयक्तिक मत आहे”. ४२ मिनिटांच्या व्हिडिओमध्ये तुम्ही हा भाग सुमारे १२ मिनिटांनी पाहू शकता.
याशिवाय, आम्हाला आशिया सोसायटीच्या वेबसाइटवर या कार्यक्रमाबद्दल माहिती आणि व्हिडिओ देखील सापडला. वेबसाइटवर दिलेल्या माहितीनुसार, शशी थरूर यांनी अमेरिकेतील न्यू यॉर्क येथे जयपूर साहित्य महोत्सव २०२४ दरम्यान पत्रकार अरुण पुरी यांच्यासोबत झालेल्या चर्चेत भाग घेतला.

तपासादरम्यान, आम्हाला ११ सप्टेंबर २०२४ रोजी जयपूर लिटरेचर फेस्टिव्हल इंटरनॅशनलच्या फेसबुक अकाउंटवरून केलेली एक पोस्ट देखील आढळली, ज्यामध्ये या कार्यक्रमाशी संबंधित अनेक छायाचित्रे देखील पाहता येतात.

तपासादरम्यान, आम्हाला असेही आढळून आले की अमेरिकेत ५ नोव्हेंबर २०२४ रोजी राष्ट्रपतीपदाची निवडणूक झाली. या निवडणुकीत डोनाल्ड ट्रम्प हे रिपब्लिकन पक्षाचे अध्यक्षपदाचे उमेदवार होते आणि कमला हॅरिस डेमोक्रॅटिक पक्षाच्या उमेदवार होत्या. या काळात अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बायडेन होते आणि कमला हॅरिस उपराष्ट्रपती होत्या.

Conclusion
आमच्या तपासात सापडलेल्या पुराव्यांवरून हे स्पष्ट होते की शशी थरूर यांनी अमेरिकेत जाऊन अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यावर टीका केल्याच्या दाव्यासह व्हायरल होणारा व्हिडिओ जुना आहे. त्यावेळी जो बायडेन अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष होते.
Our Sources
Video Uploaded by Asia Society YT account on 12th Sep 2024
Images posted by JLF International FB account on 11th Sep 2024
(हे आर्टिकल न्यूजचेकर हिंदीसाठी रुंजय कुमार यांनी केले असून येथे वाचता येईल.)