Authors
Shaminder started off his career as a freelance journalist for a consulting and research firm. He has been a Political Strategist and Media Manager. Before joining Newschecker, he worked with various reputed media agencies like Daily Post India, PTC News.
Claim
ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Fact
ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਗਲਤ ਹੈ। ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪਸ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪਸ ‘ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਵਾਇਰਲ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਇਲਾਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਹਨ । ਨਿਊਜ਼ਚੈਕਰ ਅਕਸਰ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਸਿਹਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਚ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Fact Check/Verification
ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ਚੈਕਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਾਠੀ , ਬੰਗਾਲੀ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸਰਚ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਾਨੂੰ 17 ਅਕਤੂਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਫਰੰਟੀਅਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਮਿਲਿਆ। ਖੋਜ ਪੱਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਅੰਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਟਰਿਕ ਅਤੇ ਮਲਿਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸਾਨੂੰ 17 ਅਕਤੂਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਲੇਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ , ਜੋ ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਰਚਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੈਨਿਕਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਲੇਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਲੇਖ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਰਬੋਨੇਟਿਡ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਐਸਿਡ, ਸ਼ੱਕਰ, ਸੁਆਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰਸਾਇਣ ਆਦਿ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਥੌਟਕੋ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਲੇਖ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ , ਸਿਟਰਿਕ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਨਿਕ ਦੋਵੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਐਸਿਡ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਜਨ ਸਥਿਰਾਂਕ ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ।
ਵਾਇਰਲ ਦਾਅਵਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਅਸੀਂ KLE ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾ.ਮਾਧਵ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ਚੈਕਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ‘ਚ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਜਿੱਥੇ ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਹੋਵੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਬਾਂ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਜੋ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਝੂਠ ਹੈ।
Also read: ਕੀ Bhagwant Mann ਨੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸਵਾਗਤ?
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਸੀਂ ਯਸ਼ੋਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾ. ਮੈਂ ਸ਼ਰੁਤਿਕਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰੇ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਅੰਬਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਿਟਰਿਕ ਐਸਿਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਐਸਿਡ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਲਈ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੈਵਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਗੈਸਟਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅਸੀਂ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਰਾਜੇਸ਼ਵਰੀ ਸ਼ੈਲਕੇ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸਿਟਰਿਕ ਐਸਿਡ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਐਸਿਡ ਦੀ ਖਪਤ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਾਸ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੈਸ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜਾਨ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗੀ।
Conclusion
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਜਾਂਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੰਬ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਪੀਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਦਾਅਵਾ ਫਰਜ਼ੀ ਹੈ।
Result: False
Our Sources
Article published by Frontire on October 17, 2019
Article published by National Library of Medicine on October 17, 2019
Article published by Britannica on February 14, 2023
Article published by ThoughtCo on January 29, 2020
Conversation with Dr. Madhav Prabhu, KLE Hospital
Conversation with Dr. Shrutika Shingaare, Yashoda Hospital
Conversation with Rajeshwari Shelake, Dietitian
ਕਿਸੀ ਸ਼ੱਕੀ ਖ਼ਬਰ ਦੀ ਪੜਤਾਲ, ਸੁਧਾਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੁਝਾਵਾਂ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਈਮੇਲ ਕਰੋ: checkthis@newschecker.in ਜਾਂ ਵਟਸਐਪ ਕਰੋ ਇਸ ਨੰਬਰ 9999499044 ਤੇ
Authors
Shaminder started off his career as a freelance journalist for a consulting and research firm. He has been a Political Strategist and Media Manager. Before joining Newschecker, he worked with various reputed media agencies like Daily Post India, PTC News.
