Newchecker.in is an independent fact-checking initiative of NC Media Networks Pvt. Ltd. We welcome our readers to send us claims to fact check. If you believe a story or statement deserves a fact check, or an error has been made with a published fact check
Contact Us: checkthis@newschecker.in
Coronavirus
सिंगापूरने पोस्टमार्टमद्वारे 'कोविड-१९ हा जीवाणूंमुळे होतो' हे सिद्ध केले.
खोटे. ही एक जुनी अफवा आहे आणि सिंगापूरच्या आरोग्य मंत्रालयाने ती खोडून काढली आहे.
सिंगापूरने पोस्टमार्टमद्वारे ‘कोविड-१९ हा जीवाणूंमुळे होतो’ हे सिद्ध केले असे सांगणारा एक मेसेज आपल्या वाचनात आलाच असेल.
संपूर्ण भारतात कोविड-१९ च्या रुग्णांमध्ये पुन्हा वाढ होत असताना, सिंगापूरच्या अधिकाऱ्यांनी या आजाराच्या स्वरूपाबद्दल धक्कादायक खुलासा केल्याचा दावा करणारा एक मेसेज ऑनलाइन व्हायरल झाला आहे. व्हायरल मेसेजमध्ये असा दावा करण्यात आला आहे की सिंगापूरमधील अधिकाऱ्यांनी कोविड-१९ पीडितेचे शवविच्छेदन केले आणि “सखोल तपासणीनंतर” तो “विकिरणांच्या संपर्कात येणारा जीवाणू” म्हणून अस्तित्वात असल्याचे आढळले, विषाणू म्हणून नाही. या मेसेजमध्ये पुढे असा दावा करण्यात आला आहे की कथित निष्कर्षानंतर सिंगापूरच्या आरोग्य मंत्रालयाने “उपचार पद्धती बदलली”.
आरोग्य मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, (डेटाफुलवरील संपूर्ण डेटासेट येथे) ४ मे २०२० ते ६ जून २०२४ दरम्यान, भारतात एकूण ४,५०,४०,०७४ कोविड-१९ प्रकरणे आणि ५,३३,६१९ कोविड मृत्यू नोंदवले गेले. २०२२ च्या सुरुवातीला सक्रिय प्रकरणांची संख्या शिखरावर पोहोचली आणि जून २०२४ पर्यंत ती झपाट्याने कमी होऊन फक्त दोनशेहून अधिक झाली. या शांततेनंतर, कोविड प्रकरणांमध्ये आता पुन्हा वाढ दिसून आली आहे. सोमवार (२६ मे २०२५) पर्यंत, भारतात देशभरात एकूण १,००९ सक्रिय कोविड-१९ प्रकरणे आहेत, गेल्या आठवड्यात (१९ मे) ही संख्या २५७ होती तेव्हाच्या तुलनेत ही वाढ आहे. इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) चे महासंचालक डॉ. राजीव बहल म्हणाले, “सध्या, तीव्रता सामान्यतः कमी आहे. काळजी करण्यासारखे काहीही नाही. आपण सतर्क राहिले पाहिजे आणि आपण नेहमी तयार राहिले पाहिजे.”
गुगलवर “सिंगापूर”, “कोविड-१९”, “शवविच्छेदन” आणि “बॅक्टेरिया” या कीवर्ड सर्च केल्यावर, कोविड-१९ ला कारणीभूत असलेल्या रोगजनकाच्या स्वरूपाबाबत या देशाने असा कोणताही मोठा शोध लावला आहे असे सांगणारा कोणताही विश्वासार्ह रिपोर्ट आम्हाला मिळाला नाही.
तथापि, आम्हाला २०२१ पासून सिंगापूरमधील अनेक आउटलेट्सचे रिपोर्ट आढळले जे येथे, येथे आणि येथे पाहता येतील. ज्यात आरोग्य मंत्रालयाच्या स्पष्टीकरणावर वृत्त दिले गेले होते की कोविड-१९ हा जीवाणूजन्य आजार असल्याचा दावा बनावट आहे.
व्हायरल दाव्याचे खंडन करताना, सिंगापूरच्या आरोग्य मंत्रालयाने ७ जून २०२१ रोजीच्या फेसबुक पोस्टमध्ये म्हटले आहे की, “सिंगापूरने कोविड-१९ रुग्णाचे शवविच्छेदन केले आहे आणि उपचार पद्धतींमध्ये बदल केल्याचा आरोप आहे अशा संदेशाची आम्हाला माहिती आहे. ही सामग्री सिंगापूरच्या आरोग्य मंत्रालयाला देण्यात आली होती. हे खरे नाही.”
“सिंगापूरने असे शवविच्छेदन केलेले नाही. या संदेशात कोविड-१९ संसर्गाच्या पॅथोफिजियोलॉजीबद्दल चुकीची माहिती आहे, जी सध्याच्या पुराव्यांद्वारे सिद्ध होत नाही. या प्रसारित संदेशाची जुनी आवृत्ती, ज्यामध्ये सिंगापूरऐवजी रशियाचा उल्लेख होता, ती देखील खोटी असल्याचे उघड झाले आहे,” असे त्यात म्हटले आहे.
जागतिक आरोग्य संघटनेने असेही स्पष्ट केले आहे की कोविड-१९ हा विषाणूमुळे होतो, कोणत्याही जीवाणूमुळे नाही. “कोविड-१९ ला कारणीभूत असलेला विषाणू कोरोनाविरिडे नावाच्या विषाणूंच्या कुटुंबात आहे. अँटीबायोटिक्स विषाणूंविरुद्ध काम करत नाहीत. कोविड-१९ मुळे आजारी पडणाऱ्या काही लोकांना गुंतागुंत म्हणून बॅक्टेरियाचा संसर्ग देखील होऊ शकतो. या प्रकरणात, आरोग्य सेवा प्रदात्याकडून अँटीबायोटिक्सची शिफारस केली जाऊ शकते,” असे जागतिक आरोग्य संस्थेने म्हटले आहे.
अनेक आरोग्य संस्था/रुग्णालयांनी असे म्हटले आहे की कोविड-१९ हा ‘SARS-CoV-2’, गंभीर तीव्र श्वसन सिंड्रोम कोरोनाव्हायरस 2 मुळे होणारा विषाणूजन्य आजार आहे. ते येथे, येथे आणि येथे पाहता येईल. आम्हाला असे कोणतेही विश्वसनीय परिणाम/वैज्ञानिक निष्कर्ष आढळले नाहीत की कोविड-१९ हा एक जीवाणू आहे, विषाणूजन्य आजार नाही.
शिवाय, आम्हाला कोविड-१९ ची लागण झालेल्या मृतांवर शवविच्छेदन करण्यासाठी WHO मार्गदर्शक तत्त्वे देखील आढळली, ज्यामुळे आरोग्य संस्थेने त्यावर बंधने घातलेली नाहीत याची पुष्टी होते.
उल्लेखनीय म्हणजे, हा बनावट दावा २०२१ पासून असून त्यावेळी न्यूजचेकरने मराठी आणि गुजराती भाषेत त्याचे खंडन केले होते. हाच खोटा दावा यापूर्वी रशियन अधिकाऱ्यांचा हवाला देऊन व्हायरल झाला होता.
म्हणूनच, सिंगापूरने कोविड-१९ ग्रस्त मृत व्यक्तीचे शवविच्छेदन केले आणि ते जिवाणूजन्य आजार असल्याचे आढळले असा व्हायरल मेसेज खोटा असल्याचे आम्हाला आढळले आहे. सिंगापूरच्या आरोग्य मंत्रालयाने असे कोणतेही शवविच्छेदन केले नसल्याचे स्पष्ट केले आहे.
Sources
Facebook Post By Ministry of Health, Singapore , Dated June 7, 2021
WHO Website
Dataful By Factly
(हे आर्टिकल न्यूजचेकर इंग्रजीसाठी वसुधा बेरी यांनी केले असून येथे वाचता येईल.)
Prasad S Prabhu
June 6, 2025
Kushel Madhusoodan
June 3, 2025
Komal Singh
January 10, 2025