Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
मुकेश अंबानी बेटिंग ॲप एव्हिएटर प्लेची जाहिरात करत आहेत.
फेसबुक पोस्ट आणि संग्रहण येथे पाहता येईल.
Fact
जर आपण व्हिडिओ काळजीपूर्वक पाहिला, तर आपण दृश्यांमध्ये मुकेश अंबानींच्या ओठांच्या हालचाली आणि आवाजात एकवाक्यता नसल्याचे पाहू शकतो. अशा परिस्थितीत, सत्य जाणून घेण्यासाठी, आम्ही कीवर्ड सर्चद्वारे “मुकेश अंबानी बेटिंग ॲप एव्हिएटर प्लेचा प्रचार” याची माहिती शोधली. परंतु दाव्याची पुष्टी करणारा कोणताही मीडिया रिपोर्ट आम्हाला आढळला नाही.
आता आम्ही व्हिडिओच्या मुख्य फ्रेम्सवर रिव्हर्स इमेज सर्च केले. या वेळी अमर उजालाने २२ जुलै २०१७ रोजी प्रकाशित केलेल्या रिपोर्टमध्ये व्हायरल क्लिपशी जुळणारा व्हिज्युअल असलेला व्हिडिओ आढळून आला. रिपोर्टमध्ये दिलेल्या माहितीनुसार, हा व्हिडिओ रिलायन्स इंडस्ट्रीजचे चेअरमन मुकेश अंबानी यांनी मुंबईत रिलायन्स इंडस्ट्रीजच्या चाळीसाव्या वार्षिक सर्वसाधारण सभेत दिलेल्या भाषणाचा आहे.
आता आम्ही Jio च्या अधिकृत YouTube चॅनेलवर २०१७ मध्ये झालेल्या रिलायन्स इंडस्ट्रीजच्या चाळीसाव्या वार्षिक सर्वसाधारण सभेचा संपूर्ण व्हिडिओ पाहिला. मुकेश अंबानी यांनी त्यांच्या संपूर्ण भाषणादरम्यान एव्हिएटर प्ले बेटिंग ॲपचा कुठेही प्रचार केला नाही, ज्यामुळे हे स्पष्ट झाले की हा व्हिडिओ एआयच्या मदतीने एडिट करून बनावट व्हिडिओ बनवण्यात आला आहे.
व्हिडिओची पडताळणी करण्यासाठी आम्ही आता मिस्इन्फॉर्मेशन कॉम्बॅट अलायन्स (MCA) च्या डीपफेक ॲनालिसिस युनिट (DAU) शी संपर्क साधला आहे, ज्याचा न्यूजचेकर एक भाग आहे. याची तपासणी करण्यासाठी DAU ने Truemedia चा वापर केला. त्यांनी सांगितले की टूल्स व्हिडिओमध्ये फेरफार केल्याच्या निष्कर्षाची पुष्टी करतात. तपासादरम्यान, ट्रूमीडियाला व्हायरल व्हिडिओमध्ये चेहऱ्याच्या फेरफारचे पुरेसे पुरावे सापडले आहेत आणि व्हिडिओचा ऑडिओ एआयने तयार केला आहे.
न्यूजचेकरने बेटिंग ॲप्सचा प्रचार करणारे असे अनेक व्हिडिओ आधीच तपासले आहेत. तपासादरम्यान, आम्हाला आढळले की ते व्हिडिओ एआयच्या मदतीने संपादित केले गेले होते. अशा दाव्यांची तथ्य तपासणी येथे, येथे आणि येथे वाचली जाऊ शकते. 5 फेब्रुवारी 2024 रोजी, न्यूजचेकरला रवीश कुमार बेटिंग ॲप एव्हिएटर प्लेची जाहिरात करत असल्याचा दावा करणारा व्हिडिओ खोटा आढळला, त्याची तथ्य तपासणी येथे पाहिली जाऊ शकते.
तपासातून हे स्पष्ट झाले की मुकेश अंबानी यांनी एव्हिएटर प्ले बेटिंग ॲपचा प्रचार केलेला नाही. एआयच्या मदतीने व्हिडिओ एडिट करून खोटे दावे शेअर केले जात आहेत.
Result: Altered Video
Sources
Report published by Amar Ujala on 22nd july 2017.
Video shared by official youtube channel of JIO on 21st July 2017.
Analysis By DAU Through TrueMedia
कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा
Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
