Authors
A self-taught social media maverick, Saurabh realised the power of social media early on and began following and analysing false narratives and ‘fake news’ even before he entered the field of fact-checking professionally. He is fascinated with the visual medium, technology and politics, and at Newschecker, where he leads social media strategy, he is a jack of all trades. With a burning desire to uncover the truth behind events that capture people's minds and make sense of the facts in the noisy world of social media, he fact checks misinformation in Hindi and English at Newschecker.
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
रमजानमध्ये सलग ३० दिवस इफ्तार देणाऱ्या इस्कॉनचे स्वामी नीताई दास यांनाही बांगलादेशात ठार मारण्यात आले.
Fact
हा दावा खोटा आहे. जुना फोटो शेयर करून खोटा दावा केला जात आहे.
रमजानमध्ये सलग ३० दिवस इफ्तार देणाऱ्या इस्कॉनचे स्वामी नीताई दास यांनाही बांगलादेशात ठार मारण्यात आले, असा दावा सध्या एका छायाचित्राच्या माध्यमातून व्हायरल केला जात आहे.
हा दावा X वर मोठ्याप्रमाणात व्हायरल झाला आहे.
न्यूजचेकरला आमच्या WhatsApp टीपलाइन (+91 9999499044) वर अनेक युजर्सद्वारे समान दावा प्राप्त झाला असून त्याची सत्यता तपासण्याची विनंती करण्यात आली आहे.
“बंग्लादेश इस्कॉन मंदिर के स्वामी निताई दास जी, इन्होंने रोजा में लगातार 30 दिन तक मुस्लिमों के लिए इफ्तार का आयोजन किया था और वहीं मुस्लिमो ने इस्कान मन्दिर में घुस कर स्वामी जी का निर्मम हत्या कर दिया जहां इंसानियत खत्म होती है वहीं से इस्लाम शुरू होता है.” असे हा दावा सांगतो.
Fact Check/ Verification
दाव्यासोबत शेअर करण्यात आलेले हे चित्र तपासण्यासाठी, आम्ही Google वर चित्र शोधले. या प्रक्रियेत, आम्हाला असे अनेक रिपोर्ट प्राप्त झाले, ज्यावरून हे स्पष्ट होते की हे व्हायरल चित्र गेल्या अनेक वर्षांपासून इंटरनेटवर आहे.
4 जुलै 2016 रोजी ucanews.com नावाच्या वेबसाइटने प्रकाशित केलेल्या लेखानुसार, व्हायरल झालेली प्रतिमा मायापूर, पश्चिम बंगालमधील एका मंदिराची आहे जिथे इस्कॉनशी संबंधित लोकांनी ईदच्या वेळी इफ्तार कार्यक्रम आयोजित केला होता.
‘ISKON इफ्तार’ हे कीवर्ड 2016 सालच्या संदर्भाने शोधताना, आम्हाला आढळले की व्हायरल फोटो वन इंडिया, इस्कॉन ट्रुथ, आनंदबाजार पत्रिका आणि बांगलादेश प्रतिदिन प्रकाशनांनी 2016 मध्ये प्रकाशित केली आहे. बांगलादेश प्रतिदिनने प्रकाशित केलेल्या लेखाच्या ढोबळ अनुवादानुसार, “पश्चिम बंगालमधील मायापूर येथील इंटरनॅशनल सोसायटी फॉर कृष्णा चेतना (ISCON) येथे इफ्तार पार्टीचे आयोजन करण्यात आले होते. बुधवारी सायंकाळी इस्कॉन येथील गीता भवन परिसरात इफ्तारचे आयोजन करण्यात आले होते. अभयचरण भक्तिवेदांत स्वामी यांनी स्थापन केलेल्या इस्कॉनच्या 50 व्या वर्धापन दिनानिमित्त इस्कॉन अधिकाऱ्यांनी या इफ्तारचे आयोजन केले होते. एकेकाळी तेथे प्रार्थनाही केली जात असे. मायापूरचे साधू इफ्तारला उपस्थित असलेल्या प्रत्येकाला जेवण देतात.” अशी माहिती मिळाली.
@iskcon ने बांगलादेशातील अल्पसंख्याकांवरील हिंसाचाराबद्दल अधिकृत विधान देखील जारी केले आहे, ज्यामध्ये बांगलादेशातील अल्पसंख्याक हिंदूंसह इस्कॉनच्या कार्यकर्त्यांवरील हल्ल्यांबद्दल देखील बोलले गेले आहे.
Conclusion
अशा प्रकारे, आमच्या तपासात हे स्पष्ट झाले आहे की, ‘ईदच्या वेळी मुस्लिमांच्या इफ्तार कार्यक्रमात सहभागी झालेल्या इस्कॉनच्या लोकांचीही मुस्लिमांनी हत्या केली होती, या दाव्यासह व्हायरल चित्र बांगलादेशातील अल्पसंख्याकांशी झालेल्या हिंसाचाराशी संबंधित नाही. व्हायरल चित्र 2016 पासून इंटरनेटवर उपलब्ध असून खोटा दावा करीत व्हायरल केले जात आहे.
Result: False
Our Sources
Article published by uca news on July 4, 2016
Article published by Iscon Truth
News published by Anand Bazar Patrika
कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा
Authors
A self-taught social media maverick, Saurabh realised the power of social media early on and began following and analysing false narratives and ‘fake news’ even before he entered the field of fact-checking professionally. He is fascinated with the visual medium, technology and politics, and at Newschecker, where he leads social media strategy, he is a jack of all trades. With a burning desire to uncover the truth behind events that capture people's minds and make sense of the facts in the noisy world of social media, he fact checks misinformation in Hindi and English at Newschecker.
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
