Fact Check: बांगलादेशातील सत्ताधारी विद्यार्थी संघटनेच्या कार्यकर्त्यांवरील हल्ल्याचा व्हिडिओ हिंदू विद्यार्थ्यांवर हल्ल्याचा खोटा दावा करीत व्हायरल

Claim
बांगलादेशमध्ये जमात-ए-इस्लामीने ढाका विद्यापीठाच्या हिंदू वसतिगृहावर हल्ला केला आहे.
Fact
व्हिडिओमध्ये आंदोलक विद्यार्थी सत्ताधारी अवामी लीगच्या विद्यार्थी संघटनेच्या कार्यकर्त्यांवर हल्ला करताना दिसत आहेत.

बांगलादेशच्या विद्यार्थ्यांच्या आंदोलनाने आता हिंदुविरोधी भूमिका स्वीकारली असून जमात-ए-इस्लामीने ढाका विद्यापीठाच्या हिंदू वसतिगृहावर हल्ला केल्याचा दावा करणारे दोन व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत.

उल्लेखनीय आहे की, सरकारी नोकऱ्यांमधील आरक्षणावरून बांगलादेशात गेल्या काही दिवसांपासून हिंसाचार उसळला आहे. १९७१ च्या स्वातंत्र्ययुद्धात लढलेल्या सैनिकांच्या मुलांना सरकारी नोकऱ्यांमध्ये आरक्षण देण्यास आंदोलकांचा विरोध आहे. त्यामुळे देशातील अनेक शहरांमध्ये आरक्षणाचे समर्थन करणाऱ्या आणि विरोध करणाऱ्यांमध्ये हिंसाचार झाला. यानंतर हा हिंसाचार खूप वाढू लागला, त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरकारने संपूर्ण देशात संचारबंदी लागू केली आहे. या हिंसाचारात आतापर्यंत शेकडो लोकांचा मृत्यू झाला आहे.

व्हायरल होत असलेले दोन्ही व्हिडिओ जवळपास १ ते २ मिनिटांचे आहेत. पहिल्या व्हिडिओमध्ये काही लोक पाच मजली इमारतीवरून पडताना दिसत आहेत. यावेळी तेथे मोठा आवाजही पाहायला मिळतो. याशिवाय आणखी एका व्हिडिओमध्ये काही लोक इमारतीतून वस्तू फेकतानाही दिसत आहेत.

व्हायरल दाव्याच्या मथळ्यासह व्हिडिओ शेअर केला गेला आहे, ज्यामध्ये असे लिहिले आहे की “बांगलादेशच्या विद्यार्थ्यांच्या आंदोलनाने आता हिंदुविरोधी भूमिका स्वीकारली आहे. बांगलादेशातील हिंदू वसतिगृह, ढाका विद्यापीठात जमात-ए-इस्लामीच्या हल्ल्यानंतर घाबरलेले हिंदू विद्यार्थी जीव वाचवण्यासाठी पळून जाण्याचा प्रयत्न करताना पहा. त्यापैकी किती कॉर्निसेस आणि पॅरापेट्समधून पडले ते पहा! कट्टरपंथी आंदोलक हिंदू विद्यार्थ्यांचे सर्व सामान वसतिगृहाबाहेर फेकत आहेत.”

Fact Check/ Verification

व्हायरल दाव्याची पडताळणी करण्यासाठी Newschecker ने व्हिडिओच्या मुख्य फ्रेमचा रिव्हर्स इमेज शोध केला. यादरम्यान, आम्हाला हा व्हिडिओ १७ जुलै २०२४ रोजी sabiwa story नावाच्या YouTube चॅनेलवरून अपलोड केलेला आढळला. या व्हिडिओच्या शीर्षकात असे म्हटले आहे की, “छात्र लीगचे कार्यकर्ते पाच मजली छतावर चढले आणि विद्यार्थ्यांवर हल्ला केला”.

या व्यतिरिक्त, आम्हाला 16 जुलै 2024 रोजी कलबेला न्यूज नावाच्या यूट्यूब चॅनेलवर अपलोड केलेला व्हिडिओ देखील आढळला. या व्हिडिओच्या शीर्षकात तो बांगलादेशातील चिटगांव येथील असल्याचे सांगण्यात आले. मथळ्यानुसार, “चिटगांवमध्ये छात्र लीगच्या कार्यकर्त्यांना छतावरून फेकून दिले”.

तपासादरम्यान, आम्हाला  कलेर कंठो नावाच्या बांगलादेशी न्यूज वेबसाइटवर याशी संबंधित एक रिपोर्ट देखील सापडला, ज्यामध्ये दोन्ही व्हायरल व्हिडिओंची दृश्ये होती. बातम्यांनुसार, ही घटना १६ जुलै रोजी चिटगांव जिल्ह्यातील मुरादपूर भागात घडली. वास्तविक, घटना होण्यापूर्वीच छात्र लीग आणि जुबा लीग आंदोलक विद्यार्थ्यांत झटापट झाली होती. त्यानंतर कार्यकर्ते जवळच्या इमारतीत जाऊन लपले, नंतर आंदोलक विद्यार्थी त्या इमारतीत गेले आणि त्यांनी कार्यकर्त्यांना छतावरून फेकण्यास सुरुवात केली.

छतावरून फेकले गेल्याने अनेक जण जखमी झाले. त्यानंतर स्थानिक पोलिसांनी तेथे पोहोचून जखमींना रुग्णालयात दाखल केले. या रिपोर्टमध्ये घटनेतील एका प्रत्यक्षदर्शीचे म्हणणे देखील आहे, ज्याने दावा केला होता की आंदोलनकर्त्यांनी सुमारे १४-१५ लोकांना छतावरून फेकले होते.

तपासादरम्यान, आम्हाला देश रूपांतर, राइजिंग बीडी आणि ढाका पोस्टसह अनेक वेबसाइटवर प्रकाशित झालेल्या बातम्यांमध्ये या घटनेतील जखमींची नावे देखील आढळली. रिपोर्टनुसार, जखमींमध्ये अब्दुल्ला अल सैमुन, वाहिदुल रहमान सुजान, इरफानुल आलम, जाहिद अवी, मेहराज सिद्दीकी पॉवेल, जावेद इक्बाल यांचा समावेश आहे.

या संदर्भात, सत्ताधारी बांग्लादेशी आवामी लीग च्या फेसबुक अकाऊंटवरून १७ जुलै २०२४ रोजी एक फेसबुक पोस्ट देखील आढळून आली, ज्यामध्ये चिटगांवमध्ये आरक्षणविरोधी आंदोलकांनी त्यांच्या विद्यार्थी संघटनेच्या कार्यकर्त्यांना खाली फेकले, असे लिहिले आहे. पाच मजली इमारतीतून, ज्यामध्ये अनेक कामगार जखमी झाले. घटनेशी संबंधित इतर अनेक माहिती आणि जखमींची नावेही या पोस्टमध्ये आहेत. मात्र, हिंदू वसतिगृह आणि हिंदू विद्यार्थ्यांबाबतचा दावा या पोस्टमध्ये कुठेही नमूद केलेला नाही.

Conclusion

त्यामुळे आमच्या तपासात सापडलेल्या पुराव्यांवरून हे स्पष्ट झाले आहे की, हा व्हिडिओ चिटगांव मधील मुरादनगर येथील सत्ताधारी पक्षाशी संबंधित विद्यार्थी संघटनेच्या कार्यकर्त्यांवरील हल्ल्याचा आहे, हिंदू विद्यार्थी किंवा हिंदू वसतिगृहावरील हल्ल्याचा नाही.

Result: False

Our Sources
Video by Kalbela News
Report by Kaler Kantho
Report by Desh Rupantor
Report by Rising bd , Dhaka Post

कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा