Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
Claim
हा व्हिडीओ बांगलादेशात अतिरेक्यांनी काली माता मंदिर पाडल्याचा आहे.
Fact
हा दावा खोटा आहे. हा व्हिडिओ पश्चिम बंगालमधील सुलतानपूर गावात काली मातेच्या मूर्तीच्या विसर्जनाचा आहे.
बांगलादेशात, 25 नोव्हेंबर 2024 रोजी, ढाका महानगर पोलिसांनी चितगाव येथून हिंदू धर्मगुरू चिन्मय दास यांना देशद्रोहाच्या आरोपाखाली अटक केली. चिन्मय दासच्या अटकेनंतर बांगलादेशमध्ये तणाव वाढत आहे. निदर्शनांसोबतच मंदिरांवरही हल्ले झाल्याच्या बातम्या येत आहेत.
दरम्यान, सोशल मीडियावर दोन मिनिटांचा एक व्हिडिओ व्हायरल झाला आहे. व्हिडिओमध्ये एक जमाव काली माँची मूर्ती पाडवताना दिसत आहे. व्हिडिओ शेअर करताना दावा केला जात आहे की, बांगलादेशातील मुस्लिमांकडून काली मातेचे मंदिर पाडले जात आहे. मात्र, तपासाअंती आम्हाला हा दावा खोटा असल्याचे आढळून आले. वास्तविक हा व्हिडिओ पश्चिम बंगालमधील सुलतानपूर गावात काली मातेच्या मूर्तीच्या विसर्जनाचा आहे.
2 डिसेंबर 2024 रोजी केलेल्या पोस्टमध्ये (संग्रहण) व्हायरल व्हिडिओ शेअर करताना कॅप्शनमध्ये लिहिले आहे, “बांग्लादेश में हिंदुओं पर अत्याचारों का ये भयावह वीडियो है। मजहबी चरमपंथियों ने कालीबाड़ी मंदिर (काली मां) मंदिर को ध्वस्त कर दिया है। जो काली मां सर्वपूज्य हैं हिंदुओं के लिए, उनकी प्रतिमा को काफिर बताकर तोड़ा जा रहा है। गाजा पर रोने वाली सभी आंखों का पानी मर चुका है ?”
Fact Check/ Verification
दाव्याची पडताळणी करण्यासाठी, आम्ही व्हायरल व्हिडिओच्या मुख्य फ्रेमचा रिव्हर्स इमेज शोध केला. यावेळी 21 ऑक्टोबर 2024 रोजी दैनिक स्टेट्समनने प्रकाशित केलेल्या बातमीत, व्हायरल व्हिडिओमध्ये उपस्थित असलेल्या पुतळ्याशी जुळणारे चित्र आम्हाला दिसले. यात सांगण्यात आले आहे की, पश्चिम बंगालच्या पूर्व बर्दवानच्या खंडघोष ब्लॉकमध्ये असलेल्या सुलतानपूरमध्ये गेल्या 600 वर्षांपासून काली मातेची पूजा केली जाते. येथे दर 12 वर्षांनी मूर्तीचे विसर्जन केले जाते. परंपरेने या काळात, गावकरी या पूजेत सक्रियपणे सहभागी होतात आणि संपूर्ण विसर्जन प्रक्रिया हाताळतात.
तुलना केल्यावर आम्हाला आढळले की मीडिया रिपोर्टमधील चित्र आणि व्हायरल व्हिडिओमध्ये दाखवलेली मूर्ती, मंदिराची भिंत आणि त्यावर दिसणाऱ्या आकृत्या दिसत आहेत.
Google वर संबंधित कीवर्ड शोधल्यावर, आम्हाला (সুলতানপুর কিরনময়ী পাঠাগার) सुल्तानपुर कीरनमूयी पाठागर नावाच्या फेसबुक पेजवर व्हायरल क्लिपमध्ये दिसणारी मूर्ती देखील दिसते. 26 नोव्हेंबर 2024 रोजी केलेल्या फेसबुक पोस्टच्या कॅप्शनमध्ये असे लिहिले आहे, “12 वर्षांची परंपरा, कालीमाता निरंजन. माँ प्रतिमाला निरोप देण्यासाठी काही क्षण काढूया. स्थान: सुलतानपूर, खंडघोष, पूर्व बर्दवान. आयोजक: सुलतानपूर किरणमयी पथगर आणि सुलतानपूरचे ग्रामस्थ.”
न्यूजचेकरने सुलतानपूर काली पूजेच्या आयोजकांपैकी एक कार्तिक दत्ता यांच्याशी संपर्क साधला. फोनवरील संभाषणात त्यांनी आम्हाला सांगितले, “ही आमची इथली परंपरा आहे. आमच्या गावातील हिंदू लोक दर 12 वर्षांनी ही परंपरा पाळतात आणि विसर्जनाच्या दिवशी माँ काली मूर्तीचे तुकडे करून विसर्जन करतात. यावेळीही आम्ही तेच केले. पण आमच्या विसर्जनाचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर खोट्या जातीयवादी कथनासह शेअर केला जात आहे. आम्ही अशा कृतीचा तीव्र निषेध करतो.”
Conclusion
तपासातून आम्ही असा निष्कर्ष काढतो की व्हायरल दावा खोटा आहे. व्हायरल होत असलेला व्हिडिओ बांगलादेशचा नसून पश्चिम बंगालचा आहे.
Result: False
Sources
Report by Dainik Statesman, Dated October 21, 2024
Telephonic conversation with Kartic Dutta, Organiser, Sultanpur Kali Puja
कोणत्याही संशयास्पद बातम्यांवरील तपास, दुरुस्ती किंवा इतर सूचनांसाठी, आम्हाला व्हाट्सएप करा: 9999499044 किंवा ईमेल करा: checkthis@newschecker.in. फॅक्टचेक्स आणि ताज्या अपडेटसाठी आमच्या WhatsApp चॅनेलला फॉलो करा
Authors
Since 2011, JP has been a media professional working as a reporter, editor, researcher and mass presenter. His mission to save society from the ill effects of disinformation led him to become a fact-checker. He has an MA in Political Science and Mass Communication.
