Authors
A self-taught social media maverick, Saurabh realised the power of social media early on and began following and analysing false narratives and ‘fake news’ even before he entered the field of fact-checking professionally. He is fascinated with the visual medium, technology and politics, and at Newschecker, where he leads social media strategy, he is a jack of all trades. With a burning desire to uncover the truth behind events that capture people's minds and make sense of the facts in the noisy world of social media, he fact checks misinformation in Hindi and English at Newschecker.
Pankaj Menon is a fact-checker based out of Delhi who enjoys ‘digital sleuthing’ and calling out misinformation. He has completed his MA in International Relations from Madras University and has worked with organisations like NDTV, Times Now and Deccan Chronicle online in the past.
Claim
तारागडमध्ये बिबट्याने कच्ची दारू पिली असे सांगणारा व्हिडीओ सोशल मीडियावर शेअर केला जात आहे.
Fact
बिबट्याने कच्ची दारू पिल्याच्या नावाने शेअर केल्या जात असलेल्या या दाव्याची पडताळणी करण्यासाठी, आम्ही Google वर ‘people start riding leopard’ हा कीवर्ड शोधला. या प्रक्रियेत, आम्हाला अमर उजालाने 30 ऑगस्ट 2023 रोजी प्रकाशित केलेला लेख आढळला, ज्यामध्ये देवास जिल्ह्यातील सोनकच्छ येथील असे व्हिडिओचे वर्णन केले आहे. आजारपणामुळे बिबट्याला नीट चालता येत नव्हते, त्यानंतर उपस्थित लोकांनी त्याच्याशी गैरवर्तन केल्याचेही लेखात सांगण्यात आले आहे. वनविभागाच्या अधिकार्‍यांचा हवाला देत संस्थेने असेही कळवले आहे की, हा 2 वर्षांचा बिबट्या पचनशक्ती कमी झाल्यामुळे अशक्त झाला होता. प्राथमिक उपचारानंतर बिबट्याने पोटभर जेवण केले. आम्ही तुम्हाला सांगतो की लेखात एक व्हिडिओ रिपोर्ट देखील आहे, ज्यामध्ये व्हायरल व्हिडिओची दृश्ये आहेत. NDTV ने 30 ऑगस्ट 2023 रोजी प्रकाशित केलेल्या लेखातही हीच माहिती देण्यात आली आहे.
वरील माहितीच्या आधारे शोध घेतल्यावर, आम्हाला इतर अनेक व्हिडिओ रिपोर्ट्स सापडले, ज्यामध्ये व्हायरल व्हिडिओ बद्दल माहिती देऊन देवास जिल्ह्यातील सोनकच्छ येथे एका आजारी बिबट्याला वाईट वागणूक दिल्याचे म्हटले आहे.
तपासादरम्यान न्यूज 18 इंडियाने 2 सप्टेंबर रोजी प्रकाशित केलेला लेख सापडला. या रिपोर्टमध्ये प्राणिसंग्रहालयाचे प्रभारी डॉ.उत्तम यादव यांच्या हवाल्याने बिबट्याच्या आजाराची माहिती देण्यात आली आहे. रिपोर्टनुसार, डॉ.उत्तम यादव म्हणाले की, बिबट्याला बहुधा न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर नावाच्या आजाराने ग्रासले होते, त्यामुळेच तो शेळीसारखे वागत होता. ABP ने प्रसिद्ध केलेल्या वृत्तात डॉ.उत्तम यादव यांचा हवाला देऊन असेही सांगण्यात आले आहे की, न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरमुळे बिबट्या गायीच्या वासराप्रमाणे वागत होता.
अशाप्रकारे, आमच्या तपासात हे स्पष्ट झाले आहे की, बिबट्या कच्ची दारू पिण्याच्या नावावर केला जात असलेला दावा दिशाभूल करणारा आहे. वास्तविक पचन आणि मानसिक आजारामुळे बिबट्या कमकुवत झाला होता आणि त्याची स्मरणशक्ती कमी झाली होती, त्यानंतर उपस्थित लोकांनी त्याच्याशी गैरवर्तन केले.
Result: Partly False
Our Sources
Reports published by Amar Ujala and NDTV
YouTube videos published by Webduniya Hindi and TV9 Bharatvarsh
(हे आर्टिकल न्यूजचेकर हिंदीसाठी सर्वप्रथम सौरभ पांडे यांनी केले आहे.)
कोणत्याही संशयास्पद बातम्या तपासण्यासाठी, दुरुस्त्या किंवा इतर सूचनांसाठी आम्हाला व्हाट्सअप करा: 9999499044 किंवा ई-मेल करा: checkthis@newschecker.in
Authors
A self-taught social media maverick, Saurabh realised the power of social media early on and began following and analysing false narratives and ‘fake news’ even before he entered the field of fact-checking professionally. He is fascinated with the visual medium, technology and politics, and at Newschecker, where he leads social media strategy, he is a jack of all trades. With a burning desire to uncover the truth behind events that capture people's minds and make sense of the facts in the noisy world of social media, he fact checks misinformation in Hindi and English at Newschecker.
Pankaj Menon is a fact-checker based out of Delhi who enjoys ‘digital sleuthing’ and calling out misinformation. He has completed his MA in International Relations from Madras University and has worked with organisations like NDTV, Times Now and Deccan Chronicle online in the past.
