Yearly Archives: 2024

मुस्लिम अल्पसंख्यांकांचा राष्ट्रीय संसाधनांवर पहिला हक्क आहे, असे तत्कालीन पंतप्रधान मनमोहनसिंग म्हणाले. असा दावा सध्या लोकसभा निवडणुकीच्या तोंडावर केला जात आहे. इंस्टाग्रामवर आम्हाला यासंदर्भातील मराठी भाषेतील दावा मिळाला.

लोकसभा निवडणुकीच्या निमित्ताने राजकीय पक्षांवर आरोप करणाऱ्या पोस्ट सोशल मीडियावर वाढत आहेत. याच क्रमाने कर्नाटकातील काँग्रेस सरकारवर गंभीर आरोप करणारी सांप्रदायिक पोस्ट केली जात आहे. याद्वारे हिंदू मंदिरांची संपत्ती कर्नाटकातील काँग्रेस सरकारने वक्फ बोर्ड, ख्रिश्चन चर्च आणि हज हाऊसला दिली, असा दावा केला जात आहे.

लोकसभा निवडणुकीची धामधूम सुरु आहे. यातच राजकीय पक्ष एकमेकांवर सोशल मीडियावर चिखलफेक करीत आहेत. यातूनच अनेक पोस्ट जन्म घेत आहेत. सध्या काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांच्या भाषणाची एक व्हिडीओ क्लिपिंग शेयर करून केला जाणारा दावा मोठ्याप्रमाणात व्हायरल झाला आहे. बटाट्यापासून सोने काढणारी मशीन लावणार असे विधान राहुल गांधींनी केल्याचे हा दावा सांगतो.

लोकसभा निवडणुकीच्या पहिल्या टप्प्यातील मतदानानंतर एका व्यक्तीने मतदान केंद्रात ईव्हीएमवर शाई फेकल्याचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर समोर आला आहे. व्हिडिओमध्ये, तो माणूस मतदानासाठी ईव्हीएम प्रणालीच्या विरोधात घोषणा देताना ऐकायला मिळतो कारण पोलिस कर्मचारी त्याला मतदान केंद्राबाहेर ओढत आहेत. अनेक सोशल मीडिया युजर्सनी 19 एप्रिल रोजी झालेल्या नागपूर मतदारसंघातील मतदानादरम्यानची घटना दर्शविल्याचा दावा करणारा व्हिडिओ शेअर केला. न्यूजचेकरला हा दावा खोटा असल्याचे आढळले. व्हिडिओ 2019 चा आहे आणि त्यात ठाण्यातील एक घटना दाखवण्यात आली आहे.

इराणने इस्रायलवर केलेल्या हल्ल्याचे व्हिज्युअल्स असे सांगणारा दावा झाला. दैनिक भास्करच्या सर्वेक्षणात इंडिया आघाडीला आघाडी मिळाली आहे, असा दावा करण्यात आला. काँग्रेस पक्षाच्या जाहिरातीत अभिनेता आमिर खान ‘जुमला’ विरोधात इशारा देत आहे, असा दावा करण्यात आला. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे राम नवमीला मटण खाणारे नकली धर्मवीर आहेत, असा दावा करण्यात आला. या आणि इतर दाव्यांचे फॅक्टचेक या रिपोर्टमध्ये पाहता येतील.

मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदेंनी राम नवमीला मटण खाल्ले, असे सांगत सोशल मीडियावर अनेक दावे करण्यात आले असल्याचे आमच्या निदर्शनास आले आहे. आम्हाला X वर एका मराठी युजरने केलेला दावा सापडला. यामध्ये "रामनवमीला मटण खाणारा नकली #धर्मवीर" अशा कॅप्शनखाली मुख्यमंत्र्यांचा एक फोटो जोडण्यात आला आहे. ज्यामध्ये मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे http://curlytales.com च्या एडिटर इन चीफ कामिया जानी यांच्यासोबत भोजन करताना दिसत आहेत.

काँग्रेस पक्षाच्या जाहिरातीत अभिनेता आमिर खान 'जुमला' विरोधात इशारा देत असल्याचे दाखवले आहे.

दैनिक भास्करची एक क्लिपिंग सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे, ज्यामध्ये एक सर्वेक्षण दाखवण्यात आले आहे. या कथित सर्वेक्षणात 10 राज्यांमध्ये I.N.D.I.A आघाडी पुढे असल्याचा दावा केला जात आहे.

इराण आणि इस्रायलमधील युद्धावरून सध्या सोशल मीडियावर अनेक दावे केले जात आहेत. याच क्रमाने इराणचा इस्रायलवर हल्ला झालेला व्हिडीओ म्हणून एक व्हिडीओ शेयर केला जात आहे.

लोकसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर मागील आठवड्यात सोशल मीडियावर अनेक फेक दावे व्हायरल झाले. 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीसाठी काँग्रेसचा जाहीरनामा हा मुख्यतः मुस्लिमांच्या हिताचा विचार करणारा असल्याचा दावा करण्यात आला. राहुल गांधींच्या लोकसभा मतदारसंघातील वायनाड येथे हिरवे झेंडे घेतलेले व्हिज्युअल्स पाहायला मिळाले, असा दावा करण्यात आला. हरियाणातील सिरसा येथे भाजप उमेदवार अशोक तंवर यांच्या विरोधात लोकांनी निदर्शने केली, असा दावा करण्यात आला. जनतेला लुटण्याच्या १०१ आयडिया नावाचे पुस्तक काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी प्रकाशित केले, असा दावा करण्यात आला. या आणि इतर प्रमुख दाव्यांचे फॅक्टचेक या रिपोर्टमध्ये पाहता येतील.